Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ο πρωθυπουργός Samak Sundaravej (Σαμάκ Σουνταραβέζ) υποχρεώθηκε σε παραίτηση, μετά από διαδηλώσεις της αντιπολίτευσης και από σχετική απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου που έκρινε ασυμβίβαστη την ιδιότητα του πρωθυπουργού με την παρουσίαση τηλεοπτικών εκπομπών (ο Σαμάκ όντως είχε εμφανιστεί στην τηλεόραση, ως παρουσιαστής εκπομπών με αντικείμενο τη μαγειρική). Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι οι τηλεοπτικές δραστηριότητες του Σαμάκ ήταν η αληθινή αιτία της απομάκρυνσής του από τον πρωθυπουργικό θώκο. Μακάρι να ήταν αυτά και μόνο τα «αμαρτήματα» των πολιτικών καριέρας, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου. Αυτό που εκτυλίσσεται στην Ταϊλάνδη, είναι μια ταξική σύγκρουση μεταξύ των φτωχών αγροτών της υπαίθρου και των προνομιούχων μεσοαστικών και μεγαλοαστικών στρωμάτων, τα χαρακτηριστικά της οποίας θα επιχειρήσουμε να σκιαγραφήσουμε με συντομία.
Στην Ταϊλάνδη, δυο βασικοί πόλοι εξουσίας είναι ο στρατός και το παλάτι. Ο βασιλιάς διαθέτει ευρύ κοινωνικό κύρος, ωστόσο τα προνομιούχα αστικά στρώματα είναι οι κύριοι υποστηρικτές του. Ο στρατός έχει μια μακρά παράδοση ανάμιξης στα πολιτικά πράγματα της χώρας, με πραξικοπήματα και μαζικές δολοφονίες πολιτικών αντιπάλων, που συντελέστηκαν κυρίως κατά την περίοδο 1947 με 1992. Το 1973 ήταν η χρονιά του φοιτητικού κινήματος για τον εκδημοκρατισμό της χώρας («απόψε θα γίνει Ταϊλάνδη», έλεγαν οι Έλληνες διαδηλωτές τον Νοέμβρη του’73). Το κίνημα αυτό όμως υπέστη άγρια καταστολή το 1976 και πολλά στελέχη του, με αριστερό πολιτικό στίγμα, κατέφυγαν στη ζούγκλα και συγκρότησαν αντάρτικες ομάδες. Αργότερα, με την ομαλοποίηση της πολιτικής ζωής, επέστρεψαν στη νόμιμη πολιτική δραστηριότητα και, κάποιοι από αυτούς, κατέλαβαν και υπουργικές θέσεις.
Η δεκαετία του’80 ήταν η περίοδος της ταχύρυθμης οικονομικής ανάπτυξης. Πολύς κόσμος έφευγε από την ύπαιθρο και η πρωτεύουσα Μπανγκόγκ γιγαντώθηκε. Το 1997 όμως ξέσπασε η χρηματιστηριακή κρίση, οι επενδύσεις μειώθηκαν δραματικά και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η φτώχεια και η ανεργία. Εκείνα τα χρόνια εμφανίστηκε ο λαϊκιστής πολιτικός Thaksin Sinawatra (Τακσίν Σιναουάτρα), η πολιτική του οποίου ευνόησε τα φτωχά κοινωνικά στρώματα και τους αγρότες, αλλά προκάλεσε τη δυσφορία των εύπορων αστικών στρωμάτων και του στρατού, ο οποίος εξακολουθεί να επιφυλάσσει για τον εαυτό του τον ρόλο του θεματοφύλακα του κοινωνικού status quo. Το 2006, ο Τακσίν ανατράπηκε με ένα «βελούδινο» στρατιωτικό πραξικόπημα και η αντιπολίτευση τον κατηγόρησε για διαφθορά.
Την περίοδο 2007 με 2008, έγινε σαφές ότι διαμορφώνονται δυο πόλοι στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας: ο ένας πόλος είναι οι φτωχοί αγρότες της υπαίθρου, με πολιτικό εκφραστή το Κόμμα Λαϊκής Εξουσίας (People Power Party, PPP). Και ο άλλος πόλος είναι τα προνομιούχα μεσοαστικά και ανώτερα αστικά στρώματα, με πολιτικό εκφραστή την Λαϊκή Συμμαχία για τη Δημοκρατία (Peoples Alliance for Democracy, PAD). Ωστόσο, σύμφωνα με την PAD, η δημοκρατία είναι για τους ολίγους και εκλεκτούς, κοινώς για τους «φραγκάτους». Πιο συγκεκριμένα, η PAD απορρίπτει την άμεση και καθολική ψηφοφορία για τους εκπροσώπους στο Κοινοβούλιο και υποστηρίζει ότι μια μεγάλη μερίδα βουλευτών θα πρέπει να διορίζονται από την πολιτεία, προβάλλοντας το επιχείρημα ότι οι αγράμματοι αγρότες δεν ξέρουν τάχα ποιό είναι το συμφέρον τους. Στην πραγματικότητα είναι η επιρροή του PPP στην ύπαιθρο που ενοχλεί τους εγγράμματους αστούς και καλλιεργεί αυτές τις ελιτίστικες απόψεις περί δημοκρατίας. Το ίδιο το PPP είναι μια παράταξη στην οποία φαίνεται να συνυπάρχουν ριζοσπαστικά στοιχεία που προέρχονται από το κίνημα της δεκαετίας του’70, με συντηρητικά στελέχη με τα οποία κάποτε είχαν αναμετρηθεί ανοιχτά. Ο ίδιος ο Σαμάκ, που απομακρύνθηκε από την πρωθυπουργία τον περασμένο Σεπτέμβριο, υπήρξε ένας συντηρητικός πολιτικός τα χρόνια του’70, που ανέκαθεν είχε καλές σχέσεις με το παλάτι και που τα τελευταία χρόνια υιοθέτησε ένα λαϊκίστικο προφίλ. Αυτός ο λαϊκισμός ήταν που έκανε την αντιπολίτευση να ξεσηκωθεί κατά το τέλος Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου και να ζητήσει την παραίτησή του, ενώ ο στρατός, που επανειλημμένα έχει καταστείλει λαϊκές κινητοποιήσεις, αυτή τη φορά αρνήθηκε να παρέμβει, σεβόμενος τάχα τη λαϊκή θέληση. Όσο για την «τυφλή» δικαιοσύνη, αυτή χρέωσε το ασυμβίβαστο στον Σαμάκ και τον εξανάγκασε σε παραίτηση. Ωστόσο, το PPP παραμένει στην εξουσία και, από τις 17 Σεπτεμβρίου, πρωθυπουργός της χώρας είναι ο Somchai Wongsawat (Σομτσάϊ Ουονγκσάουατ).
Με αυτή τη σύντομη και αναπόφευκτα ελλειπτική και απλουστευτική παρουσίαση των τεκταινόμενων στην Ταϊλάνδη, πήραμε μια πρώτη γεύση της πολιτικής κατάστασης μιας χώρας, που πολύ λίγο απασχολεί τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, αλλά που αξίζει περισσότερη προσοχή από την πλευρά της κοινής γνώμης. Στο μέλλον θα έχουμε ευκαιρίες να επανέλθουμε.
Γ.Σ.
Πηγή: bbc.co.uk
