Εκδήλωση για Κίνημα Ακτημόνων στη Βραζιλία

Όχι στον εθνικισμό και στις συναινέσεις που τον συντηρούν

Κείμενο υπογραφών για τις εξελίξεις στα Βαλκάνια

Όχι στον εθνικισμό και στις συναινέσεις που τον συντηρούν

Η επικείμενη ένταξη της Δημοκρατίας της Μακεδονίας στο ΝΑΤΟ, χάριν της οποίας επισπεύδονται οι διαπραγματεύσεις για το όνομα της γειτονικής χώρας, σε συνδυασμό με την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου, θα μπορούσαν να αποτελέσουν αφορμή για μια νηφάλια αποτίμηση της –επίσημης και ανεπίσημης- ελληνικής εξωτερικής πολιτικής της προηγούμενης δεκαετίας: των εθνικώς αδιάλλακτων συλλαλητηρίων, των σχεδίων του Α. Σαμαρά για «σύνορα με τη Σερβία», του εμπάργκο στην ΠΓΔΜ επί Α. Παπανδρέου, της ταύτισης με το σερβικό μεγαλοϊδεατισμό του Μιλόσεβιτς, της συμμετοχής της χώρας μας στους νατοϊκούς βομβαρδισμούς του ’99, με την έγκριση και των δύο μεγάλων κομμάτων–, αλλά και της δραστηριότητας του ελληνικού κεφαλαίου στις χώρες των Βαλκανίων, σ’ ένα «ευνοϊκό» προς λεηλασία έδαφος που, όπως φαίνεται, δημιούργησε η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας.

Παρά το γεγονός, ωστόσο, ότι ο ελληνικός εθνικισμός έχει υποστεί σοβαρά πλήγματα τα τελευταία χρόνια, η δημόσια συζήτηση περί τα Βαλκάνια ακόμα κινείται μεταξύ αντιαλβανισμού και σκοπιανοφαγίας από τη μια και ενός αντιαμερικανισμού από την άλλη, που περιγράφει αλλά δεν εξηγεί σχεδόν τίποτα. Είναι σ’ αυτό το πλαίσιο που η γνωστή τρόικα Άνθιμου – Καρατζαφέρη – Ψωμιάδη, με τη συνδρομή μερίδας των ΜΜΕ που επί χρόνια «εκπαιδεύουν» την ελληνική κοινωνία στο σωβινισμό, μπορούν ακόμη να παίρνουν «εθνοσωτήριες πρωτοβουλίες» απολύτως νομιμοποιημένες για μεγάλο τμήμα της ελληνικής κοινωνίας. Το γεγονός πως πολύ συχνά πρόκειται για κοινές σαχλαμάρες δεν τις κάνει λιγότερο επικίνδυνες. Το αντίθετο, μάλιστα.

Οι υπογράφουσες και υπογράφοντες υπενθυμίζουμε τα αυτονόητα: δεν υπάρχει κανένα «εθνικό συμφέρον» που να διακυβεύεται αν δοθεί η δυνατότητα στη γειτονική χώρα να διατηρήσει τη συνταγματική της ονομασία και δεν υπάρχει καμιά «αλβανική απειλή» που δήθεν συνδέεται με την ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου –πόσο μάλλον που αυτή η τελευταία είναι προϊόν ενός πολέμου που φέρει και την ελληνική υπογραφή. Η απειλή για την ειρήνη και την πολυεθνική συμβίωση είναι, στην πραγματικότητα, η φονική μηχανή που λέγεται ΝΑΤΟ – αυτή που στηρίζει και η χώρα μας εδώ και δεκαετίες. Προϋπόθεση για την άρση αυτή της απειλής, λοιπόν, είναι η διάλυση του ΝΑΤΟ˙ με τη διατήρηση της εκατέρωθεν «εθνικής αδιαλλαξίας» και των διαιρέσεων, αυτό παραμένει ανέφικτο. Δεδομένου ότι μέχρι σήμερα ο εθνικισμός –όχι μόνο «των άλλων», αλλά και ο «δικός μας» - έχει «νομιμοποιήσει» πολέμους, έχει «ενθαρρύνει» εθνοκαθάρσεις και έχει δημιουργήσει κύματα μεταναστών και προσφύγων, δηλώνουμε ότι δε θα αφήσουμε τους κατά φαντασία μακεδονομάχους να δηλητηριάσουν την ελληνική κοινωνία με πολεμικές ιαχές και να υπονομεύσουν ακόμα περισσότερο την ειρήνη και την αλληλεγγύη ανάμεσα στους λαούς των Βαλκανίων.

Πρόδρομος Αβακουμίδης - Νέοι/ες ΑΚΟΑ, Θεόδωρος Αγγελίδης Π.Κ. ΣΥΝ Βύρωνα, Μάνος Αγγελίδης Π.Κ. ΕΜΠ Νεολαίας ΣΥΝ, Κώστας Αθανασίου Δίκτυο για τα Πολιτικά κ Κοινωνικά Δικαιώματα Αθήνας, Γιώργος Αλεξανδρίδης ΠΚ Αιγάλεω - Περιστερίου Νεολ. ΣΥΝ, Σπύρος Αλεξανδρίδης, ΣΥΡΙΖΑ Αγ. Βαρβάρας, Κλεονίκη Αλεξοπούλου Π.Κ. Μεταπτυχιακών Νεολ. ΣΥΝ, Γιάννης Αλμπάνης Δίκτυο Αθήνας, Κώστας Ανδριτσόπουλος- Π.Κ. Χαλανδρίου ΣΥΝ, Κατερίνα Αντωνίου Πανεπιστημιακός, ΣΥΡΙΖΑ Ιωαννίνων, Βιβή Αντωνογιάννη- εκπαιδευτικός, Σπύρος Απέργης Τμ. Δικαιωμάτων ΣΥΝ, Γιώργος Αναδρανιστάκη Π.Κ. Δημοσιογράφων ΣΥΝ, Κώστας Αργαλιώτης- Δίκτυο. Αθήνας, Ανδρέας Αρναούτογλου Π.Κ. Νίκαιας ΣΥΝ, Βασίλης Αφεντούλης πολ. μηχανικός, Έφη Αχτσιόγλου Νεολαία ΣΥΝ, Αλέξης Βάκης συνθέτης, Χρήστος Βαλλιάνος ΣΕ περιοδ. Θέσεις, Αβραάμ Βαμβακάς γραμ. Πόλης Θεσνίκης Νεολ. ΣΥΝ, Τερέζα Βεκιαρέλλη μεταφράστρια, Θεοδώρα Βελώνα -Π.Κ. Α’ ΦΜΣ Νεολ. ΣΥΝ, Κώστας Βέττας Π.Κ. Δικαιωμάτων ΣΥΝ Θεσνίκης, Ιωάννα Βίτσου ιδιωτική υπάλληλος, Μίτση Βρασιβανοπούλου ΠΚ ΣΥΝ Κυψέλης, Παναγιώτης Βωβός Δίκτυο Αθήνας, Σίσυ Βωβού ΑΚΟΑ, Άκης Γαβριηλίδης μεταφραστής, Κώστας Γαβρόγλου πανεπιστημιακός, Αλέκος Γαϊτάνος Νομ. Χίου ΣΥΝ, Νίκος Γεννημάκης γιατρός (Σουηδία), Γιώργος Γιαννακόπουλος Νεολ. ΣΥΝ, Αρίστος Γιαννόπουλος δημοσιογράφος, Νίκος Γιαννόπουυλος Νέοι/ες ΑΚΟΑ, Νίκος Γιαννόπουλος Δίκτυο Αθήνας, Χριστίνα Γιαννούλη- Δίκτυο Αθήνας. , Αλί Γιλμαγιάν Δίκτυο Αθήνας, Παναγιώτης Γιούλης- Δίκτυο Αθήνας, Δημήτρης Γκιβίσης ΑΚΟΑ, Νίκος Γκλαρνέτατζης Δίκτυο Θεσνίκης, Μαίρη Γουδέλη Δίκτυο Αθήνας., Δήμητρα Γούναρη μεταπτυχιακή φοιτήτρια ΕΚΠΑ, Διονύσης Γουσέτης πολιτικός μηχανικός, Γιάννης Γρηγοριάδης- Π.Κ. Δικαιωμάτων ΣΥΝ Θεσνίκης, Νικολέτα Δανιά Γρ. Β’ Αθήνας Νεολ. ΣΥΝ, Γιώργος Δεδεγκίκας Δίκτυο Μεταναστών, Δημήτρης Δημούλης- καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου, ΣΕ περιοδ. Θέσεις, Ιωάννα Δρόσου Νέοι/ες ΑΚΟΑ, Κώστας Ελευθερίου ανένταχτος, Μάριος Εμμανουηλίδης υπάλληλος ΙΚΑ, Αδάμος Ζαχαριάδης Δίκτυο Μεταναστών, Κώστας Ζυρίνης Π.Κ. Κουκάκιoυ ΣΥΝ, Έφη Θάνου γρ. ΠΚ Πόλης Θεσνίκης Νεολ. ΣΥΝ, Σοφία Θεοδουλίδου Νομ. Ξάνθης ΣΥΝ, Νάσος Θεοδωρίδης Τμ. Δικαιωμάτων ΣΥΝ, Μαρία Θεοδωρίδου- Επ. πόλης Θεσνίκης ΣΥΝ, Γιάννης Ζαρκάδης πανεπιστημιακός, Στέφανος Ιωάννου Π.Κ. Πανεπιστημίου Πειραιά Νεολ. ΣΥΝ, Βασίλης Kαγιάς οικονομολόγος, Δημήτρης Καλαντζόπουλος Π.Κ. ΕΚΠΑ Νεολ. ΣΥΝ, Πέτρος Καλκανδής- ΚΠΕ ΣΥΝ, Μαρία Καλυβιώτου Π.Κ. Υπολοίπου ΕΚΠΑ Νεολ. ΣΥΝ, Πέτρος Καούνης Π.Κ. Πετραλώνων-Θησείου Νεολ. ΣΥΝ, Νέλλη Καμπούρη, Αθηνά Καραγιαννίδη ΣΥΝ Δράμας, Θόδωρος Καραγιαννίδης Π.Κ. Δικαιωμάτων ΣΥΝ Θεσνίκης, Χρήστος Καραγιαννίδης ΣΥΝ Δράμας, Μαριαλένα Καραμπάτσου Γρ. Σπουδάζουσας Νεολαίας ΣΥΝ, Νίκος Καρανίκας Π.Κ. Κεντρου Θεσνίκης ΣΥΝ, Ξανθούλα Καρανίκα Π.Κ. Δικαιωμάτων ΣΥΝ Θεσνίκης, Γιώργος Καρατσιουμπάνης- ΚΣ Νεολ. ΣΥΝ, Μιχάλης Καστρινάκης Νομ. Βόλου ΣΥΝ, Ντία Κεραμειδά- Π.Κ. Δικαιωμάτων Θεσνίκης ΣΥΝ, Δημήτρης Κλαυδιανός- Νέοι/ες ΑΚΟΑ, Παύλος Κλαυδιανός ΑΚΟΑ, Κυριακή Κλοκίτη Δίκτυο Αθήνας, Αντώνης Κοσμίδης Νομ. ΣΥΝ Ξάνθης, Λουκία Κοτρωνάκη Δίκτυο Αθήνας., Αφροδίτη Κουκουτσάκη πανεπιστημιακός Πάντειο, Γιάννα Κούρτοβικ Δίκτυο Αθήνας, Μάγδα Κουσιάντζα ΚΠΕ ΣΥΝ, Στάθης Κουτρουβίδης ΑΚΟΑ, Αλέκα Κρασοπούλου ΠΚ. Δικαιωμάτων ΣΥΝ Θεσνίκης, Λίνα Κυργιαφίνη Δίκτυο Θεσνίκης, Θάνος Κυριακόπουλος Π.Κ. Ζωγράφου Νεολ. ΣΥΝ, Χάρης Κωνσταντάτος ΚΠΕ ΣΥΝ, Δημήτρης Λαβατσής Νομ. Χίου ΣΥΝ, Πάνος Λάμπρου ΑΚΟΑ, Χρήστος Λάσκος ΚΠΕ ΣΥΝ, Άρια Λελάκη Δίκτυο Αθήνας, Δημήτρης Λεοντίου ΤΕΙ Χαλκίδας, Ζωή Λιανού- φοιτήτρια Παντείου, Ελισάβετ Λούντου Δίκτυο Αθήνας , Άννα Μάγκλαρη Π.Κ. Βύρωνα-Καισαριανής Νεολ. ΣΥΝ, Γιώργος Μανώλης ΠΚ Φιλοσοφικής Νεολ. ΣΥΝ, Μυρτώ Μάλλη-Πολλάκη Πρωτοβουλία Πολιτών Βύρωνα για τη Διάσωση του Υμηττού, Ντιάνα Μάνεση Π.Κ. Μεταπτυχιακών Νεολ. ΣΥΝ, Γιώργος Μανιάτης Δίκτυο Μεταναστών, Αλεξάνδρα Μαντζούτσου ΣΥΡΙΖΑ Ιωαννίνων, Νανά Μανωλιδάκη ΣΥΝ, Ειρήνη Μαρκίδη φοιτήτρια Ψυχολογίας, Εύη Μαχαίρα Π.Κ. Υμηττού ΣΥΝ, Σταυρούλα Μελά «Λιμάνι της Αγωνίας» Πειραιάς, Πέτρος Μετάφας ανένταχτος, Γιάννης Μηλιός Ανεξάρτητος, Γραμματεία ΣΥΡΙΖΑ, Ζινάρ Μιράν Δίκτυο Αθήνας, Βίλη Μιχελάκου Δίκτυο Αθήνας, Κλεάνθης Μοιρασγενίτης ΑΚΟΑ Θεσνίκης, Στράτος Μόρφης Π.Κ. Αγ. Δημητρίου ΣΥΝ, Νίκος Μορφονιός δημοσιογράφος, Ελένη Μουγιάκου Δίκτυο Αθήνας, Όλγα Μπαλαούρα Νέοι/ες ΑΚΟΑ, Εύα Μπαμπαλώνα Π.Κ. Δικαιωμάτων ΣΥΝ Θεσνίκης, Μαρία-Άννα Μπαρσέφσκι Δίκτυο Αθήνας, Νίκος Μπελαβίλας Δημ. Σύμβουλος Πειραιά «Λιμάνι της Αγωνίας», Χουσείν Μπεμπρέκ Δίκτυο Αθήνας, Ισαβέλλα Μπερτράν περιοδικό Resistencias, Μαρία Μπιτσάνη Νεολαία ΣΥΝ, Στέργιος Μήτας Νεολαία ΣΥΝ, Γιώργος Μπουρολιάς Δίκτυο Αθήνας, Μωυσής Μπουντουρίδης πανεπιστημιακός, Γιάννης Μπρούζος ΠΚ Αλίμου Νεολ. ΣΥΝ, Χρήστος Νασιόπουλος ΣΕ του περιοδικού Θέσεις, Νίκος Νικήσιανης- Δίκτυο. Θεσνίκης, Γεωργία Ντούσια Δίκτυο Αθήνας, Ελένη Ξεφτέρη Δίκτυο. Θεσνίκης, Σταύρος Παναγιωτίδης ΚΣ Νεολ. ΣΥΝ, Φώτης Παλαμιώτης Π.Κ. Eξαρχείων, Επιτροπή Δικαιωμάτων Νεολ. ΣΥΝ, Βασίλης Πανάγου Δίκτυο Αθήνας, Φάνης Παπαγεωργίου Π.Κ. Β. Προαστίων Νεολ. ΣΥΝ, Σταύρος Παπαγιαννόπουλος Π.Κ. Αλίμου ΣΥΝ, Δημοσθένης Παπαδάτος-Αναγνωστόπουλος ΚΣ Νεολ. ΣΥΝ, Γιάννης Παπαδημητρίου ΣΥΡΙΖΑ Ιωαννίνων, Νίκος Παπαδογιάννης Νεολαία ΣΥΝ, Δημήτρης Παπαδόπουλος πανεπιστημιακός, Πανεπιστήμιο Κάρντιφ, Ηρακλής Παπαδόπουλος Δίκτυο Αθήνας, Χριστόφορος Παπαδόπουλος ΚΠΕ ΣΥΝ, Μαρία Παπαδοπούλου Π. Επιτροπή ΣΥΝ Θεσνίκης, Χρήστος Παπαθανασίου Π.Κ. Αγ. Παρασκευής ΣΥΝ, Θανάσης Παπαζαφείρης Δίκτυο Αθήνας, Σωτήρης Παπαμιχαήλ ΣΥΡΙΖΑ Βύρωνα, Δημήτρης Παπανικολόπουλος Νεολαία ΣΥΝ, Εύη Πάτκου Π.Κ. Εκπαιδευτικών Θεσνίκης ΣΥΝ, Γεωργία Πετράκη Π.Κ. Αγ Δημητρίου ΣΥΝ, Αγγελική Πολάτου, Σταυρούλα Πουλημένη Π.Κ. Πόλης Θεσσαλονίκης Νεολ. ΣΥΝ, Aλέξης Πουλιάσης ιδιωτικός υπάλληλος, Τέτη Προβατά Δίκτυο Αθήνας, Ευαγγελία Προκοπίου διδάκτωρ Πολιτιστικής Ψυχολογίας, Νίκος Ραδικόπουλος ΚΣ Νεολ. ΣΥΝ, Επιτροπή Δικαιωμάτων, Βασίλης Ρόγγας Π.Κ. Πετρούπολης Νεολ. ΣΥΝ, Άχιμ Ρολχόιζερ Δίκτυο Αθήνας, Άλκης Ρήγος Ανεξάρτητος, Γραμματεία ΣΥΡΙΖΑ, Όλγα Σακαλή Π.Κ. Δικαιωμάτων ΣΥΝ Θεσνίκης, Νίκος Σαμανίδης Π. Επιτροπή Θεσνίκης ΣΥΝ, Μανώλης Σαρρής-Νομ. Πειραιά ΣΥΝ, Γιάννης Σδράνης ΣΥΡΙΖΑ Ιωαννίνων, Χρήστος Σίμος Νεολαία ΣΥΝ, Λίνα Σιπητάνου περιοδικό Resistencias, Παναγιώτης Σιώκος Π.Κ. Φιλοσοφικής Νεολ. ΣΥΝ, Σπύρος Σκαμνέλος ΣΥΡΙΖΑ Ιωαννίνων, Γιώργος Σκάνης- περιοδικό Resistencias, Μιχάλης Σκομβούλης (Παρίσι), Νεολαία ΣΥΝ, Ελένη Σταματάκη Γραμματεία ΑΚΟΑ, Πέτρος Σταύρου Π.Κ. Αγ. Παρασκευής ΣΥΝ, Σπύρος Σταύρου Νομ. Α. Αττικής ΣΥΝ, Δημήτρης Στεργιόπουλος Δίκτυο Αθήνας, Νίκος Στεφανή Μηχανικός, Γιώργος Στόγιας εκπαιδευτικός, Σταυρούλα Συράκου ΚΣ Νεολ. ΣΥΝ, Επιτροπή Δικαιωμάτων, Mιχάλης Σφυράκης Νομ. Χίου ΣΥΝ, Δημήτρης Σωτηρόπουλος, Δημήτρης Ταλαίπωρος Π.Κ. Παντείου Νεολ. ΣΥΝ, Πάνος Τότσικας ανένταχτος, Τάκης Τσαντήλας ανένταχτος, Τζεμίλ Τζιγέρ Δίκτυο Αθήνας, Ευκλείδης Τσακαλώτος Π.Γ. ΣΥΝ, Θανάσης Τσακίρης ανένταχτος, Σοφία Τσαουσίδου ανένταχτη, Άγγελος Τσέκερης ΚΠΕ ΣΥΝ, Βασίλης Τσιάνος πανεπιστημιακός (Αμβούργο), Δημήτρης Τσιάρας Δίκτυο. Θεσνίκης, Γεωργία Τσιλικοπούλου Π.Κ. Πετρούπολης Νεολ. ΣΥΝ, Μαρία Τσίπη Π.Κ. Α’ ΦΜΣ Νεολ. ΣΥΝ, Θέμη Τσολάκου ΚΣ Νεολαίας ΣΥΝ, Γιάννης Φελέκης ΟΚΔΕ Σπάρτακος, Ίλια Φόστερ Δίκτυο Μεταναστών, Γιώργος Φουρτούνης πανεπιστημιακός, Αντώνης Φράγγος ραδιοφ, παραγωγός «105,5 Στο κόκκινο», Διονύσης Φτεργιώτης Π. Επιτροπή ΣΥΝ Θεσνίκης, Κώστας Φώλιας Δίκτυο, Ζωή Χαλιδιά Δίκτυο Αθήνας Αλεξάνδρα Χαλκιά πανεπιστημιακός, Πάντειο, Έλμα Χαραλαμπίδου υποψήφια διδάκτωρ, Μάκης Χαρίσης Δίκτυο Αθήνας, Αλέκος Χατζηδάκης Δίκτυο Αθήνας, Παύλος Χατζόπουλος ερευνητής, Χρυσάνθη Χειμώνα Π.Κ. Βύρωνα - Καισαριανής Νεολ. ΣΥΝ, Βαγγέλης Χερουβειμ Π.Κ. Δημοσιογράφων ΣΥΝ, Γιώργος Χονδρός Νομ. Τρικάλων ΣΥΝ, Ειρήνη Χόπλαρου εκπαιδευτικός, Χρήστος Χορταρέας Π.Κ. Φιλοσοφικής Νεολ. ΣΥΝ, Τασία Χριστοδουλοπούλου Ανεξάρτητη, Γραμματεία ΣΥΡΙΖΑ

Πολιτικοί κρατούμενοι Σαχαραουί σε απεργία πείνας

Φτάνει πια με την καταστολή στην Δυτική Σαχάρα! Πολιτικοί κρατούμενοι Σαχαραουί σε απεργία πείνας

Rebelion 17/3/2008

Ο λαός των Σαχαραουί που από τον Μάιο του 2005 εκφράζει το δικαίωμά του στην αυτοδιάθεση μέσω ειρηνικών διαδηλώσεων, καταστέλλεται βίαια. Οι θεμελιώδεις ελευθερίες γνώμης, έκφρασης, οργάνωσης και διαδήλωσης καταπατούνται. Οι οργανώσεις των Σαχαραουί για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα ή για τη διεξαγωγή ενός δημοψηφίσματος για την αυτοδιάθεση απαγορεύονται ή διώκονται από τα δικαστήρια. Οι Σαχαραουί υπερασπιστές των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και οι φοιτητές Σαχαραουί που διαδηλώνουν στα μαροκινά πανεπιστήμια συλλαμβάνονται, πέφτουν θύματα κακομεταχείρισης αλλά και βασανιστηρίων και καταδικάζονται για αδικήματα γνώμης σε βαριές ποινές κάθειρξης, μέσω διαδικασιών που δεν σέβονται τα διεθνή πρότυπα μιας δίκαιης δίκης.

Από τις 20 Φεβρουαρίου 2008 ο Σαϊντ Ελμπαϊγιάλ βρίσκεται σε απεργία πείνας επ' αόριστον στη φυλακή του Σαλέ. Η αναθεώρηση της δίωξής του έχει αναβληθεί πολλές φορές. Ο Μπραχίμ Σαμπάρ, πρώην εξαφανισμένος και γενικός γραμματέας της ASVDH και όλοι οι Σαχαραουί υπερασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που βρίσκονται κρατούμενοι στην φυλακή Πρισιόν Νέγκρα του Ελ Ααϊούν, βρίσκονται σε απεργία πείνας επ' αόριστον από τις 25 Φεβρουαρίου 2008.

Από τη Δευτέρα 10 Μαρτίου 2008, όλοι οι πολιτικοί κρατούμενοι Σαχαραουί, διασκορπισμένοι στις μαροκινές φυλακές των Ταρουντάντ, Τιζνίτ, Αϊτ Μελούλ, Κενιτραε προσχώρησαν σε αυτήν την απεργία πείνας.

Ως πολιτικοί κρατούμενοι απαιτούν τη βελτίωση των συνθηκών κράτησής τους, το σεβασμό στα νόμιμα δικαιώματά τους που κατοχυρώνονται από τις διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες, ενώ όπως και το σύνολο του λαού των Σαχαραουί [απαιτούν] το σεβασμό στο δικαίωμά τους της αυτοδιάθεσης συνεχώς υπενθυμίζουν και επαναβεβαιώνουν τα Ηνωμένα Έθνη, όπως και την εφαρμογή στην πράξη του δημοψηφίσματος για την αυτοδιάθεση που προβλεπόταν από τις συμφωνίες κατάπαυσης του πυρός του 1991.

Απέναντι σε αυτήν την εξαιρετικά ανησυχητική κατάσταση, οι κάτωθι υπογεγραμμένοι

ΑΠΑΙΤΟΥΝ

- Τη διασφάλιση της φυσικής και ψυχολογικής ακεραιότητας όλων των πολιτικών κρατούμενων Σαχαραουί

- Την άμεση απελευθέρωσή τους

- Το σεβασμό από το Μαρόκο της διεθνούς νομιμότητας στο έδαφος της Δυτικής Σαχάρας και των αποφάσεων των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με την εφαρμογή στην πράξη του δημοψηφίσματος για την αυτοδιάθεση.

ΖΗΤΟΥΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΑΛΛΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ

- Να παρέμβει προς αυτήν την κατεύθυνση προς την μαροκινή κυβέρνηση.

- Να παίξει τον ρόλο της στο πλαίσιο των διεθνών θεσμών για να τερματιστούν οι παραβιάσεις των αρχών του διεθνούς δικαίου που διαπράττει το Μαρόκο.

Πρώτοι υπογράφοντες: ACAT FRANCE Frederique Lellouche AFASPA Michèle Decaster DROIT SOLIDARITE : Monique Picard Weyl, Roland Weyl, Aline Chanu, Jeanne Moutet, France Weyl, CORELSO : Jean Paul Lemarec, Claude Mangin AFAPREDESA : Najem Mohamed Najem AARASD : Francis Jacob, Chantal Duchastelle, Régine Villemont, Claude Mangin AZLS : Ginette Hess Skandrani, Fausto Giudice Philippe Savatic Avocat à Paris Emilie Denis Etudiante

Επιτροπή Παρακολούθησης

Αναφορά σχετικά με την κατάσταση της υγείας των πολιτικών κρατουμένων σε απεργία πείνας επ' αόριστον στη φυλακή Πρισιόν Νέγκρα του Ελ Ααϊούν

Αναφορά της 16^ης μέρας, 11 Μαρτίου 2008

Η κατάσταση της υγείας των πολιτικών κρατουμένων Σαχαραουί, στην φυλακή Πρισιόν Λοκάλ του Σαλέ και στην Πρισιόν Νέγκρα του Ελ Ααϊούν, απαιτεί μια ταχεία και κατεπείγουσα παρέμβαση για να σωθεί η ζωή αυτών των κρατουμένων σε απεργία πείνας επ' αόριστον. Σύμφωνα με τα τελευταία νέα ο φοιτητής Σαϊντ Ελμπαϊγιάλ πια δεν μπορεί να περπατήσει και υποφέρει από οξείς πόνους στο ύψος των νεφρών. Η ASVDH μόλις εξέδωσε μια επείγουσα έκκληση προς τον κύριο Ελμπαϊγιάλ με σκοπό να τον πείσει να τερματίσει την απεργία πείνας και να προστατεύσει τη ζωή του που βρίσκεται σε κίνδυνο, πάνω απ' όλα μπροστά στην αδιαφορία της διεύθυνσης της φυλακής.

Σε ότι αφορά τους πολιτικούς κρατούμενους Σαχαραουί που βρίσκονται στην Πρισιόν Νέγκρα, η κατάστασή τους είναι τόσο ανησυχητική όσο του Ελμπαϊγιάλ. Οι τρεις πολιτικού κρατούμενοι Ελχαφέντ Τουμπάλι, Μπάχρι Μπενταλέμπ και Ομάρ Μπελυαζίντ, που βρίσκονταν στο νοσοκομείο, μεταφέρθηκαν εκ νέου στην Πρισιόν Νέγκρα, πριν μάλιστα προλάβει να βελτιωθεί η κατάστασή τους. Παρομοίως ο κύριος Μπραχίμ Σαμπάρ μπορεί πια να περπατά μόνο με πατερίτσα εξαιτίας της κούρασης και της πίεσης.

Οι πολιτικοί κρατούμενοι Σαχαραουί στην Πρισιόν Νέγκρα του Ελ Ααϊούν ξεκίνησαν την επ' αόριστον απεργία πείνας στις 25 Φεβρουαρίου του 2008 ενώ ο φοιτητής Σαϊντ Ελμπαγιάλ βρίσκεται σε απεργία πείνας στην Πρισιόν Λοκάλ του Σαλέ από τις 20 Φεβρουαρίου. Οι πολιτικοί κρατούμενοι Σαχαραουί που βρίσκονται διασκορπισμένοι στις μαροκινές φυλακές των Ταρουντάντ, Τιζνίτ, Αϊτ Μελούλ και Κενιτρα επίσης βρίσκονται σε απεργία πείνας επ' αόριστον από τη Δευτέρα 10 Μαρτίου, ζητώντας τη βελτίωση των συνθηκών κράτησής τους εντός αυτών των φυλακών, όπως και τα νόμιμα δικαιώματά τους ως πολιτικοί κρατούμενοι, όπως κατοχυρώνονται από τις διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες.

(Μετάφραση Γ.Κ.)

Νίκος Κοτζιάς: οι παγκόσμιες αλλαγές και η Ελλάδα

Στο μπλογκ http://interna-corporis.blogspot.com βρήκα ένα άρθρο του Κοτζιά για την ανάδυση νέων δυνάμεων και καθεστώτων σε παγκόσμια κλίμακα. Το ανεβάζω αυτούσιο το άρθρο, με όλες τις ανορθογραφίες του, διότι νομίζω πως έχει ενδιαφέρον.

Γιώργος

Νίκος Κοτζιάς: οι παγκόσμιες αλλαγές και η Ελλάδα

Ο νέος εθνικισμόςΌπως επανειλημμένα έχω υποστηρίξει, στην εποχή της παγκοσμιοποίησης το εθνικό κράτος δεν χάνεται.Αντίθετα, όποια εθνικά κράτη οργανώσουν κατά αποτελεσματικό και δημοκρατικό τρόπο τις ικανότητες και χωρητικότητές τους, αυτά θα μπορέσουν να έχουν ενεργητική παρουσία στο παγκόσμιο γίγνεσθαι.Σε αντίθεση, λοιπόν, με τις προβλέψεις των αρχών της δεκαετίας του ενενήντα, που καταγραφόταν ιδιαίτερα στην Ιαπωνική και αμερικάνικη βιβλιογραφία, δεν επήλθε το τέλος του εθνικού κράτους και κατά προέκταση των εθνικισμών.Ούτε, βέβαια, επιβεβαιώθηκαν οι προβλέψεις σύμφωνα με τον οποίο η ιστορία σταμάτησε να προχωρά με συγκρούσεις και ότι επέρχεται κάποιο τέλος της ιστορίας, όπου σύμφωνα με αυτά τα ιδεολογήματα, η νίκη του φιλελευθερισμού θα «ήταν οριστική».Νέες συγκρούσειςΤα θεωρητικά σχήματα περί τέλους του εθνικού κράτους και της ιστορίάς, γεννήθηκαν μαζί με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Συνόδεψαν τη διάλυσή της. Όταν ο μεγάλος αντίπαλος του παγκόσμιου καπιταλισμού, ο υπαρκτός σοσιαλισμός, ουσιαστικά χάθηκε στη δύνη και την κυριαρχία της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης.Όμως, σε αντίθεση με ότι προβλεπόταν πριν από 15 χρόνια η εποχή των αντιθέσεων και αντιφάσεων δεν τέλειωσε (και ούτε ήταν κάτι τέτοιο δυνατό). Νέες συγκρούσεις ήρθαν στο προσκήνιο. Ορισμένες απ’ αυτές θυμίζουν σε ένα βαθμό τα φαινόμενα που είχαν εκδηλωθεί σε παρελθόντες αιώνες, αλλά εμπεριείχαν και νέα στοιχεία. Τόσο της ίδιας της νεωτερικότητας, όσο και από τη σκοπιά της τεχνολογίας.Ιδιαίτερα έντονα έκανε την εμφάνισή της μια νέα μορφή και τύπος οργάνωσης θρησκευτικών φανατικών κινημάτων, πριν απ’ όλα κινημάτων που είχαν ως αναφορά τους το Κοράνιο. Κινήματα τα οποία επικαλούνται οπισθοδρομικές θέσεις, όπως εκείνες της απαξίωσης της γυναίκας ή των αλλόθρησκων. Αρνούνται την ανεκτικότητα στο διαφορετικό και χρησιμοποιούν ως μορφές πάλης τρομοκρατικές μεθόδους. Είναι οργανωμένα σε υπερεθνικά δίκτυα, δηλαδή, με την ποιο σύγχρονη μορφή οργάνωσης και χρησιμοποιούν την «εικόνα», τα μέσα και το διαδύκτιο ως όπλα εκφοβισμού της «κοινωνίας των αντιπάλων».Στη μάχη ενάντια σε αυτού του τύπου διαδύκτια, τα περισσότερα κράτη συντάσσονται, χωρίς, όμως, να αξιολογούν στον ίδιο βαθμό τη σημασία και έκταση του φαινομένου. Χωρίς να ιεραρχούν με τον ίδιο τρόπο τον αντίπαλο.Όμως, τα υπερεθνικά δίκτυα που ως μορφή οργάνωσης είναι νεώτερα του εθνικού κράτους, δεν μπορούν να καλύψουν την επανεμφάνιση ισχυρών παικτών στο διεθνές προσκήνιο και τις νέες διακρατικές αντιθέσεις. Τέτοιοι παίκτες όπως είναι η Ινδία, η Κίνα, η Ρωσία και η Βραζιλία, το Ιράν και το Μεξικό, διεκδικούν νέους όρους στο διεθνές σύστημα και πριν απ’ όλα τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου από τις κατά πολύ ακόμα ισχυρότερες ΗΠΑ και ΕΕ (η τελευταία περισσότερο στην οικονομία παρά στην άμυνα).«Ο υπόλοιπος κόσμος» έναντι της ΔύσηςΟι χώρες στις οποίες αναφέρουμε στο παρόν κείμενο, έχουν δύο χαρακτηριστικά που οφείλουμε να πάρουμε υπόψη μας. Το πρώτο είναι ότι αποτελούν αυτό που στη διεθνή βιβλιογραφία ονομάζεται ως «ο υπόλοιπος κόσμος χωρίς τη δύση».Με μια έννοια θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι αυτός ο «μη δυτικός κόσμος» υπήρχε πάντοτε κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων αιώνων στους οποίους κυριάρχησε παγκοσμίως ο καπιταλισμός. Υπάρχει, όμως, μια θεμελιακή διαφορά. Αυτός ο «υπόλοιπος κόσμος» δεν προσδιορίζεται σήμερα, πλέον, ως ένας κόσμος που βρίσκεται σε αυξανόμενη εξάρτηση από τη δύση, όπως συνέβαινε στο παρελθόν. Ούτε μπορεί να προσδιοριστεί ως «η περιφέρεια της δυτικής μητρόπολης». Το καινούργιο αυτού του «υπόλοιπου κόσμου» είναι ότι στην εποχή της παγκοσμιοποίησης διαμορφώνονται «εσωτερικές» σχέσεις ανάμεσα σε αυτές τις χώρες που λαμβάνουν χώρα χωρίς την μεσολάβηση της δύσης. Από την ανταλλαγή πληροφοριών μέσω υπερεθνικών μέσων ενημέρωσης, μέχρι και τραπεζικές συναλλαγές γίνονται όλο και περισσότερο άμεσα, ανάμεσά τους. Οπως διαμορφώνονται εντός των μεγάλων πόλεων της δύσης παράλληλες κοινωνίες από μετανάστες που μπορεί να περάσουν όλη τους τη ζωή ανάμεσα σε συμπολίτες τους, χωρίς να έρθουν ουσιαστικά σε επαφή με τους ντόπιους ιθαγενείς, έτσι και στο παγκόσμιο σύστημα διαμορφώνονται σχέσεις παράλληλες προς την παγκοσμίως ηγεμονεύουσα δύση, πριν απ’ όλα τις ΗΠΑ.Το πιο πάνω γεγονός σημαίνει ότι συγκροτείται σήμερα ένας κόσμος που τείνει όχι μόνο να δυναμώσει, πληθυσμιακά, συναλλαγματικά, παραγωγικά, έναντι της Δύσης, αλλά ο οποίος δεν χρειάζεται τη Δύση προκειμένου να ζήσει και να επιβιώσει. Αυτός ο κόσμος δε, αναπτύσσεται με πιο γρήγορους ρυθμούς από τις μεγάλες δυνάμεις της Δύσης. Αυτό το γεγονός μπορεί να θεωρηθεί σε ένα βαθμό ως «φυσιολογικό», αφού η αφετηριακή θέση και τα μεγέθη είναι ακόμα δυσανάλογα ανάμεσα στη Δύση και τους υπόλοιπους. Από την άλλη, όσες εξηγήσεις και αν θελήσει να δώσει κανείς, η ουσία είναι ότι αυτός ο «άλλος, ο υπόλοιπος» κόσμος βρίσκεται σε διαδικασία ενδυνάμωσης και αλλαγής ισορροπιών σε σχέση με τη Δύση.Τα χαρακτηριστικά ενίσχυσης του «υπόλοιπου κόσμου»Η ενίσχυση των μη-δυτικών κρατών έχει τρία χαρακτηριστικά. Το πρώτο είναι ότι αναπτυξιακός μοχλός είναι τόσο οι ξένες επενδύσεις, όσο και πολύ περισσότερο το εθνικό κράτος. Κατά συνέπεια το μοντέλο ανάπτυξης αυτών των κρατών θυμίζει περισσότερο μεικτή οικονομία παρά τα νεοφιλελεύθερα προστάγματα της δύσης και τους δογματισμούς της ευρωπαϊκής δεξιάς. Δεύτερον, μεγάλο τμήμα αυτών των κρατών τείνει προς τον αυταρχισμό.Δηλαδή, σε αντίθεση με το καντιανικό πρόσταγμα, καθώς και τις δυτικές αυταπάτες, η ενδυνάμωση της οικονομίας και η δημιουργία νέων μεσαίων στρωμάτων στις χώρες που αναφερόμαστε, όπως, επίσης, η ενίσχυση του διεθνή εμπορίου σε αγαθά, υπηρεσίες και κεφάλαια, με κανέναν τρόπο δεν προωθεί αυτόματα τον εκδημοκρατισμό στις χώρες που δεν έχουν δημοκρατικό πολίτευμα δυτικού τύπου (δηλαδή Κίνα, Ιράν, σε ένα βαθμό Ρωσία και όχι, αντίθετα, Ινδία και Μεξικό), ούτε διασφαλίζει κάποια «αιώνια ειρηνική συνύπαρξη» της δύσης μαζί τους. Υπάρχει, δηλαδή, η επανεμφάνιση ισχυρών αυταρχικών καθεστώτων, που ορισμένοι χαρακτηρίζουν ως τον «σύγχρονο αυταρχικό καπιταλισμό». Τρίτον, η ανακατανομή της παγκόσμιας ισχύος συνοδεύεται από την εμφάνιση ενός τύπου εθνικισμού που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως εθνικισμός μεγάλων και σχετικά ισχυρών κρατών. Ο εθνικισμός αυτός συνδυάζεται με τον αυταρχισμό των προαναφερθέντων καθεστώτων, αλλά δεν θα αργήσει να κάνει εκτεταμένη εμφάνιση και σε δυτικά ισχυρά κράτη.Δυτικός επεμβατισμός – ανθρώπινα δικαιώματα – εθνική κυριαρχίαΗ οικονομική ισχυρή ανάπτυξη χωρών με αυταρχικά καθεστώτα, που δεν ανήκουν στη δύση – και ούτε θέλουν να ενταχθούν - σε συνδυασμό με τον εθνικισμό των ανερχόμενων ισχυρών δυνάμεων, εκφράζει και την ανάγκη επιβίωσης των επικεφαλής αυτών των καθεστώτων. Την ανάγκη παραμονής στην εξουσία των νέων ηγεμονικών δυνάμεων σε αυτές τις χώρες. Αυτό σημαίνει ότι για τις ίδιες προέχει να διασφαλίσουν την εξουσία τους έναντι των παρεμβατικών προθέσεων πολλών δυτικών. Απ’ αυτή την άποψη, η θεωρία της «ανθρωπιστικής επέμβασης» που έχει υιοθετήσει η ΕΕ καθώς και οι φιλελεύθεροι στις ΗΠΑ βρίσκεται σε ευθεία αντιπαράθεση με την επιμονή των ισχυροποιημένων αυταρχικών καθεστώτων ως προς την πρόταξη της «εθνικής κυριαρχίας» έναντι των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Διότι την πρώτη την διαβάζουν ως διασφάλιση της εξουσίας τους, ενώ τα δεύτερα ως έναν μοχλό πίεσης, αν όχι και παρέμβασης της δύσης στα εσωτερικά τους. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η πολιτική που ακολούθησαν οι ΗΠΑ και η ΕΕ στα Βαλκάνια. Η πολιτική αυτή θεωρείται από τους «υπόλοιπους μη δυτικούς», ιδιαίτερα όπου τα καθεστώτα είναι αυταρχικά, ως ο προάγγελος του τι μπορεί να συμβεί με τη δική τους τύχη αν το επιτρέψουν στη Δύση. Για αυτό επιμένω ότι το Κόσοβο αποτελεί τον καταλύτη στις επιλογές της «μη Δύσης» στους νέους συσχετισμούς που θα διαμορφωθούν ανάμεσα στη Δύση και στον υπόλοιπο κόσμο.Μπορεί κατά συνέπεια να υποχώρησε μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ ο άμεσος ιδεολογικός πόλεμος, αλλά διαμορφώνονται και σήμερα ισχυρές αντιθέσεις και εκδηλώνεται όλο και πιο άμεσα μια σύγκρουση συμφερόντων ανάμεσα στη δύση και «τους υπόλοιπους», ανάμεσα σε μια παρεμβατική δύση στο εσωτερικό τρίτων χωρών και σε αυταρχικές ελίτ που προτάσσουν το συμφέρον της εξουσίας τους. Αυτό το συμφέρον το οργανώνουν κάτω από έναν νέο ανερχόμενο εθνικισμό. Η εποχή των εθνικισμών πιθανά να επανέρχεται και με χειρότερους όρους απ’ ό,τι στο άμεσο παρελθόν. Ας το προσέξουμε όλοι μας.Δημοσιεύτηκε στην Αξία 15.03.08

ΧΙΛΗ: Η Πατρίσια Τρονκόσο ξαναρχίζει την απεργία πείνας

Η ακτιβίστρια Πατρίσια Τρονκόσο που είχε κάνει 115 μέρες απεργίας πείνας και είχε πετύχει ευνοϊκά μέτρα κράτησης για εκείνην και άλλους 2 πολιτικούς κρατούμενους Μαπούτσε, ξαναρχίζει την απεργία πείνας κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι δεν τήρησε τις συμφωνίες.

TeleSUR 2/3/2008

Η ακτιβίστρια Μαπούτσε, Πατρίσια Τρονκόσο, η οποία είχε σταματήσει τον περασμένο Φλεβάρη, την απεργία πείνας που είχε διαρκέσει 115 μέρες, ζητώντας από την κυβέρνηση της Χιλής να της αναγνωρίσει κάποια ευνοϊκά μέτρα κράτησης, ξανάρχισε την απεργία πείνας κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι δεν τήρησε τις συμφωνίες, μετέδωσε ο τοπικός τύπος αυτήν την Κυριακή και αναμετέδωσε το AFP.

Η ακτιβίστρια, μέσω του πατέρα της, κατηγόρησε την κυβέρνηση της προέδρου Μισέλ Μπατσελέτ, ότι δεν τήρησε την συμφωνία να επιτραπεί η κυριακάτικη έξοδος σε εκείνη και σε άλλους δυο κρατούμενους Μαπούτσε ακτιβιστές.

"Η κυβέρνηση δεν τήρησε τις συμφωνίες με εμάς, γι' αυτό η κόρη μου ξανάρχισε την απεργία πείνας" είπε ο πατέρας της Ρομπέρτο Τρονκόσο.

Σύμφωνα με την ακτιβίστρια, η συμφωνία θα έπρεπε να τεθεί σε εφαρμογή τον Μάρτιο, αλλά οι αρχές των φυλακών δήλωσαν ότι δεν έχει προσδιοριστεί η ημερομηνία και ότι ένας από τους κρατούμενους έχει ήδη μεταφερθεί σε Κέντρο κράτησης, εργασίας και εκπαίδευσης.

Ανάμεσα στα ευνοϊκά μέτρα που είχε δηλώσει ότι αναγνωρίζει η κυβέρνηση, όπως είχε ζητήσει η ίδια η Τρονκόσο, είναι οι έξοδοι το Σαββατοκύριακο και μεταφορά από την φυλακή σε ένα κέντρο εργασίας και εκπαίδευσης για να συνεχίσουν να εκτίουν τις ποινές τους.

TeleSUR/Afp

Για το Μακεδονικό

Το κείμενο ενός φίλου για το Μακεδονικό, που ανέβηκε στο http://pamkgyzi.blogspot.com
Το βρίσκω ενδιαφέρον

Γιώργος

Περί Μακεδονίας και «Γυφτοσκοπιανών»
Δεκαπέντε χρόνια μετά από τα πολυπληθή συλλαλητήρια σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη υπό το σύνθημα «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΛΑΔΑ» και την επικυρωμένη με απόφαση του Συμβουλίου των Πολιτικών Αρχηγών «υπερήφανη απόρριψη» της πρότασης Πινέιρο για αποδοχή από μέρους της Ελλάδας σύνθετης ονομασίας της μέχρι τότε Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας, η ελληνική εξωτερική πολιτική εκλιπαρεί Αμερικανούς και Δυτικοευρωπαίους να ασκήσουν πιέσεις στους μέχρι πρόσφατα αποκαλούμενους και από επίσημα χείλη «Γυφτοσκοπιανούς», για να δεχτούν τη σύνθετη ονομασία που εμείς είχαμε απορρίψει.Στα 15 αυτά χρόνια μεσολάβησαν πολλά. Το σημαντικότερο είναι ότι 123 χώρες, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ, ο Καναδάς και η Ρωσία έχουν αναγνωρίσει τη Δημοκρατία της Μακεδονίας με το συνταγματικό της όνομα. Μόλις προστεθούν άλλες δυο χώρες, η γειτονική χώρα αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ με το συνταγματικό της όνομα. Στην ύστατη προσπάθειά της η ελληνική κυβέρνηση, αλλά και τα κόμματα της αντιπολίτευσης, να σώσουν τα προσχήματα εντός και εκτός συνόρων, ευελπιστούν, ομολογημένα ή ανομολόγητα, ότι ο κίνδυνος διαμελισμού τον οποίο αντιμετωπίζει η Δημοκρατία της Μακεδονίας θα την κάνει να δείξει μια πιο συμφιλιωτική στάση.Εύλογη η αγωνία τους. ΠΑΣΟΚ και ΝΔ επί χρόνια απέρριπταν κάθε ενδεχόμενο σύνθετης ονομασίας. Εύλογη και η αμηχανία των κομμάτων της Αριστεράς. Κλώτσησαν, το 1992, την ευκαιρία που θα τους έδινε το δικαίωμα να φέρουν επάξια τον τίτλο «Αριστερός» αρνούμενα να εναντιωθούν στην εθνικιστική φρενίτιδα που είχε καταλάβει την ελληνική κοινωνία. Το 1992απόμειναν να υπερασπίζονται την πρόταση Πινέιρο μια δράκα Τροτσκιστές, το Δίκτυο για ταΚοινωνικά και Πολιτικά Δικαιώματα και μερικοί φιλελεύθεροι διανοούμενοι, που τόλμησαν νασυγκροτήσουν το ΜΕΤΩΠΟ ΤΗΣ ΛΟΓΙΚΗΣ σε μια απέλπιδα προσπάθεια να ακουστεί μια«άλλη» φωνή. Ξέχασα τους πρόγονους των ΟΙΚΟΛΟΓΩΝ ΠΡΑΣΙΝΩΝ, τους ΟΙΚΟΛΟΓΟΥΣΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥΣ, των οποίων τότε ήμουν μέλος, και οι οποίοι βρήκαμε μιας πρώτης τάξεωςαφορμή για να διαλυθούμε «εις τα εξ ων συνετέθημεν».Είναι ώρα όμως να αξιολογήσουμε τη στάση μας ως κοινωνία, ως πολιτικές δυνάμεις, ως πολίτες. Ακούγεται, εδώ και 15 χρόνια, ότι «οι Σκοπιανοί εποφθαλμιούν τη Μακεδονία μας».Προς επίρρωσιν δε των ισχυρισμών τους, οι υποστηρικτές των απόψεων αυτών, επικαλούνταιτα, όντως, ακραία συνθήματα σλαβομακεδονικών οργανώσεων των ΗΠΑ και της Αυστραλίας.Πριν μπω στον κόπο να αξιολογήσω όλα αυτά τα δημοσιεύματα, θέτω το ακόλουθο ερώτημα. Δε συνιστούν πολύ πιο σαφή απειλή κατά της ακεραιότητας μιας χώρας οι δηλώσεις Ελλήνων Υπουργών περί αποστολής μιας Μεραρχίας για να καταλάβει τα Σκόπια, τα κείμενα που διέρρεαν στον ελληνικό τύπο για προτάσεις του Μιλόσεβιτς (αυτού του κυρίου που παρέλαβε μια Γιουγκοσλαβία ενιαία και σεβαστή από όλους και παρέδωσε μια Σερβία ηττημένη, ταπεινωμένηκαι παντελώς αναξιόπιστη) προς την Ελλάδα για «μοιρασιά των Σκοπίων» και όλα αυτά ενμέσω επιβολής εμπάργκο από την Ελλάδα;
Ισχυρίζονται, εδώ και 15 χρόνια οι κατ' επάγγελμα πατριώτες, "ουδείς δικαιούται να δηλώνει Μακεδόνας εφ' όσον δεν είναι Έλληνας", με πλήθος αναφορών στην Ιστορία. Δε θα μπω στην ιστορική τεκμηρίωση του οποιουδήποτε επιχειρήματος. Το πρόβλημά μου δεν είναι ποια εθνική μυθολογία, η δική μας ή αυτή των Σλαβομακεδόνων, είναι πιο τεκμηριωμένη ιστορικά. Θα ασχοληθώ λίγο με το Μακεδονικό ζήτημα, και θα κάνω κάποιες επισημάνσεις που μας διαφεύγουν συχνά.
Το Μακεδονικό ζήτημα γεννάται αμέσως μετά την ίδρυση του Βασιλείου της Βουλγαρίας με τη Συνθήκη του Αγίου Στεφάνου το 1877. Το υπό ρωσική επιρροή νεαρό βασίλειο, διεκδικεί, όπως άλλωστε και η υπό αγγλική επιρροή Ελλάδα, το φιλέτο της παραπαίουσας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Νικητές της διαμάχης αυτής ήταν οι Άγγλοι, μέσω της Ελλάδας φυσικά.
Στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου ελληνικά, σερβικά και βουλγαρικά στρατεύματα συγκρούστηκαν σκληρά για τον έλεγχο της Μακεδονίας, με πολλές χιλιάδες θύματα. Τη γέννηση της Μακεδονικής εθνικής συνείδησης περιγράφει γλαφυρά ο Στρατής Μυριβήλης - υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας άλλωστε καθόσον πολέμησε στο Μακεδονικό Μέτωπο - «αλλά δεν είναι μήτε Σρρπ (Σέρβοι), μήτε Μπουργκαρ (Βούλγαροι), μήτε Γκρρρτς (Έλληνες), μόνο ΜΑΚΕΝΤΟΝ ΟΡΤΟΝΤΟΞ» (Η ΖΩΗ ΕΝ ΤΑΦΩ, Β' ΕΚΔΟΣΗ, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, ΑΘΗΝΑ). Συμπέρασμα: η Μακεδονική εθνική ταυτότητα είναι αποτέλεσμα μιας τριπλής άρνησης του σλαβόφωνου πληθυσμού της Μακεδονίας.
Το 1924 η κυβέρνηση του Ελευθερρίου Βενιζέλου εισάγει πρώτη τον προσδιορισμό «Μακεδονοσλάβοι» για τους σλαβόφωνους πληθυσμούς της Κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας. Το Υπουργείο Παιδείας της Ελλάδας εκδίδει μάλιστα και κυρηλλικό αλφαβητάρι. την ίδια εποχή η λέξη Μακεδόνας χρησιμοποιείται χωρίς κανένα κόμπλεξ για τον προσδιοριρισμό των σλαβόφωνων της Ελλάδας. «Δε μιλούν καλά ελληνικά, είναι Μακεδόνες», γράφει ο Καραγάτσης στη συλλογή του Νεανικά Διηγήματα(Βιβλιοπωλείον της Εστίας, ΑΘΗΝΑ)
Από το 1952 ως το 1991, η Ελλάδα αναγνώριζε τη Δημοκρατία της Μακεδονίας με το συνταγματικό της όνομα. Διότι η Δημοκρατία της Μακεδονίας ήταν μέλος της Γιουγκοσλαβικής Ομοσπονδίας, κυρίαρχο και με δικαίωμα απόσχισης από αυτήν. Η δε αναγνώριση της Γιουγκοσλαβίας και η διατήρηση διπλωματικών σχέσεων με αυτή σήμαινε αυτόματη αναγνώριση και ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΣΥΝΙΣΤΩΣΩΝ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΩΝ της.
Ποιοι είναι όμως οι φοβεροί και τρομεροί κίνδυνοι για την Ελλάδα αν η Δημοκρατία της Μακεδονίας αναγνωριστεί με το συνταγματικό της όνομα; Το μέγεθός της είναι πολύ μικρό για να συνιστά στρατιωτική απειλή για την Ελλάδα. Επίσης δεν υπάρχει ούτε μια γωνιά της Ελλάδας όπου η Μακεδονική μειονότητα να συνιστά πληθυσμιακή πλειοψηφία (ακόμα και στο νομό Φλώρινας δεν υπερβαίνουν το 1/3 του πληθυσμού). Τέλος το όνειρο της ηγεσίας των Σκοπίων είναι η ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ μήπως και αποφύγει το διαμελισμό της χώρας, που γίνεται όλο και πιο πιθανός μετά την ανεξαρτητοποίηση του Κοσσυφοπεδίου.Και εδώ ανοίγει ένα άλλο κεφάλαιο σεναρίων συνομωσίας. Εννοώ το ενδεχόμενο της δημιουργίας μιας Μεγάλης Αλβανίας με την ενσωμάτωση σε αυτή του Κοσόβου και του δυτικού τμήματος της Δημοκρατίας της Μακεδονίας και μιας Μεγάλης Βουλγαρίας με την απορρόφηση από τη Βουλγαρία του υπολοίπου της Δημοκρατίας της Μακεδονίας. Το σενάριο αυτό δεν είναι απίθανο να υλοποιηθεί στις επόμενες δεκαετίες. Όμως προσωπικά δε θεωρώ ότι συνιστά σοβαρό κίνδυνο για την Ελλάδα, όσο τουλάχιστον θα υπάρχει η Ευρωπαϊκή Ένωση (και είμαι βέβαιος ότι εκτός κι αν συμβεί παγκόσμια πολιτικοοικονομική κρίση θα συνεχίσει να υπάρχει). Στην απευκταία καιλίγο πιθανή με τα σημερινά δεδομένα περίπτωση που διαλύεται η ΕΕ, η ελληνική διπλωματία θα είναι πολύ πιο ήσυχη με την ύπαρξη μιας Δημοκρατίας της Μακεδονίας στα σύνορά της, παρά με την ύπαρξη μιας Μεγάλης Αλβανίας και μιας Μεγάλης Βουλγαρίας. (Για λόγους που δεν είναι του παρόντος να εξηγήσω, σχεδόν αποκλείω τη δημιουργία ΜεγάληςΑλβανίας υπό τις οιεσδήποτε συνθήκες).
Δεν πιστεύω λοιπόν ότι η αναγνώριση της Δημοκρατίας της Μακεδονίας με το συνταγματικό της όνομα από την Ελλάδα, γεννά οποιοδήποτε κίνδυνο για την ελληνική κοινωνία. Είμαι όμως βέβαιος ότι τα όσα από υπαιτότητα δική μας συνέβησαν τα τελευταία 15 χρόνια έβλαψαν, βλάπτουν και θα βλάπτουν την εικόνα της Ελλάδας ως χώρας, την εικόνα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής και την εικόνα του Έλληνα έξω από την Ελλάδα για πολλά χρόνια. Και η ζημιά αυτή δεν αποκαθίσταται.
Είμαι βέβαιος ότι η αναβίωση, με δική μας υπαιτότητα, του Μακεδονικού, κατέστησε την Ελλάδα από μέρος της λύσης των κρίσεων στα Βαλκάνια σε μέρος του Βαλκανικού προβλήματος. Εδώ και 15 χρόνια η ελληνική διπλωματία καθορίζει τη στάση της στη Βαλκανική χερσόνησο, περιοχή μείζονος σημασίας για τη χώρα μας τόσο για γεωπολιτικούς όσο και για οικονομικούς λόγους, με αποκλειστικό γνώμονα το Μακεδονικό. Όμως ακόμα χειρότερη είναι η ζημιά της δημόσιας εικόνας της Ελλάδας σε Ευρώπη και Αμερική. Από την Επανάσταση του 1821 και μέχρι πρόσφατα, η Ελλάδα είχε, σχεδόν αυτόματα, την υποστήριξη της προοδευτικής κοινής γνώμης σε Ευρώπη και Αμερική. Και η επιρροή αυτού του χώρου δεν είναι καθόλου αμελητέα. Αυτή ήταν που υποχρέωσε τις Μεγάλες Δυνάμεις να δημιουργήσουν ελληνικό κράτος το 1827 -όταν η Επανάσταση τα είχε φτύσει - με τη Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Αυτή υποστήριξε τις ελληνικές θέσεις στο Κυπριακό σχεδόν ανεπιφύλακτα, μέχρι το δημοψήφισμα για το Σχέδιο Ανάν. Αυτή μετέτρεψε στη Συνθήκη της Λωζάνης την ηττημένη Ελλάδα σε νικήτρια.Την υποστήριξη αυτή η Ελλάδα την έχει χάσει. Όχι για άλλο λόγο, αλλά γιατί για αυτό το κομμάτι της Ευρωπαϊκής και της Αμερικανικής κοινής γνώμης είναι αδιανόητο - στερείται κοινής λογικής να αμφισβητείς στον άλλο το δικαίωμά του να είναι αυτός που θέλει να είναι, είτε σε ατομικό είτε σε συλλογικό επίπεδο. Αντιθέτως κερδίσαμε τη συμπάθεια των ομοτράπεζων του κυρίου Καρατζαφέρη. Μέγάλη ζημιά, μικρό όφελος.Ό,τι και αν συμβεί τις επόμενες ημέρες, είτε η κυβέρνηση προβάλει βέτο, είτε καταλήξουμε σε συμφωνία, η ζημιά αυτή έχει γίνει και δεν επανορθώνεται. Το πολύ - πολύ να σωθούν τα προσχήματα της ελληνικής διπλωματίας, όχι όμως η ουσία.Είναι όμως καιρός να αρχίσει μια πιο ουσιαστική συζήτηση στο χώρο της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας, αν κάτι τέτοιο υπάρχει - για κάποιες οικουμενικές αξίες, και το πώς αυτές γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτικής ενός σοσιαλδημοκρατικού κόμματος.
Γιάννης Χρ.

Άρθρο από το τεύχος 5 του Resistencias

ΚΑΥΚΑΣΟΣ ΚΑΙ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΑΣΙΑ: ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΓΕΩΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΘΕΣΕΙΣ

Ο μύθος θέλει τον Προμηθέα, φορέα της φωτιάς (θεϊκής σπίθας), να βρίσκεται δεσμώτης σε βράχο του Καυκάσου και να κατατρώγεται από αρπακτικά πουλιά. Σε ένα μεταφυσικό κλειδί ερμηνείας, ο δεσμώτης του Καυκάσου είναι το πνεύμα που υποφέρει εγκλωβισμένο μέσα στο ανθρώπινο σώμα (ύλη), όσο ο άνθρωπος εξελίσσεται από τη ζωώδη κατάσταση προς ένα επίπεδο όπου θα κυριαρχήσει ο νους πάνω στην ανθρώπινη υπόσταση. Ωστόσο μια άλλη ερμηνεία του μύθου, θα μπορούσε να επικεντρωθεί στην ιστορία και στην ανθρωπογεωγραφία της περιοχής, όπου αναπτύχθηκαν πολιτισμοί, όπου λατρεύτηκε η φωτιά ως θεϊκή και ζωογόνος δύναμη, αλλά και όπου οι ανθρώπινοι πληθυσμοί υπέφεραν από πολέμους και καταστροφές, μέσα σε ένα ρευστό κοινωνικό και γεωπολιτικό περιβάλλον.
«Στη χώρα των Αλβανών (!!) ανήκει επίσης η περιοχή που λέγεται Κασπιανή και που πήρε αυτήν την ονομασία από τη Φυλή των Κασπίων, όπως επίσης και η θάλασσα. Όμως η φυλή αυτή έχει τώρα εξαφανιστεί», γράφει ο Στράβων για την περιοχή της Κασπίας, από τον 2ο αιώνα π.χ. Εξάλλου και ο Μέγας Αλέξανδρος, δυο αιώνες πριν από το Στράβωνα, είχε φτάσει μέχρι τα υψίπεδα της Κεντρικής Ασίας, μέσω Περσίας.
Χωρίς αμφιβολία, η περιοχή Καυκάσου-Κεντρικής Ασίας ήταν, σε κάποιο βαθμό, γνωστή στον αρχαίο ελληνικό κόσμο και ασκούσε μια μεταφυσική γοητεία πάνω του, αν κρίνουμε από το μύθο του Προμηθέα. Αργότερα, παρουσίασε ένα ιδιαίτερο οικονομικό ενδιαφέρον ως διαμετακομιστικό κέντρο μεταξύ Κίνας και Μικράς Ασίας-Μεσογείου (ο δρόμος του μεταξιού). Κατά μήκος αυτού του εμπορικού δρόμου συσσωρεύτηκε πλούτος, ιδρύθηκαν πόλεις και χτίστηκαν παλάτια και μνημεία που έμειναν στην ιστορία, προσλαμβάνοντας συνάμα μια μυθική-θρυλική διάσταση.
Η οικονομική σημασία που απέκτησε το πετρέλαιο τα τελευταία εκατό χρόνια, η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης στις αρχές της δεκαετίας του’90 και οι συγκρούσεις που ακολούθησαν, έφεραν ξανά στο προσκήνιο την ευρύτερη περιοχή Καυκάσου, Κασπίας Θάλασσας και Κεντρικής Ασίας. Αυτήν την περιοχή αξίζει να γνωρίσουμε καλύτερα, αν θέλουμε να κατανοήσουμε τα γεωπολιτικά παιχνίδια που παίζονται με άξονα τους ενεργειακούς πόρους που υπάρχουν εκεί και που αναπόφευκτα επηρεάζουν τις ζωές των πολιτών όλου του κόσμου.

Λίγη γεωγραφία και περισσότερη γεωπολιτική
Η περιοχή που πάμε να μελετήσουμε, αποτελείται από τις χώρες του Καυκάσου (Αρμενία, Γεωργία, Αζερμπαϊτζάν και Νότια Ρωσία), την Κασπία Θάλασσα, όπου εκδηλώνεται ενδιαφέρον για τα πετρελαϊκά της κοιτάσματα, και από τις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες της Κεντρικής Ασίας, που εκτείνονται από την ανατολική πλευρά της Κασπίας μέχρι την κινέζικη μεθόριο. Οι χώρες της Κεντρικής Ασίας είναι το Καζακστάν, το Ουζμπεκιστάν, το Τουρκμενιστάν, το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν. Οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες που βρίσκονται γύρω από την Κασπία είναι το Αζερμπαϊτζάν, το Καζακστάν και το Τουρκμενιστάν. Το Ουζμπεκιστάν δεν βρέχεται από την Κασπία, όμως έχει σημαντικά κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Η περιοχή του Καυκάσου είναι ορεινή, δεν προσφέρεται για εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες και, λόγω γεωγραφικής θέσης, για πολλούς αιώνες ήταν πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ Περσίας, Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και Ρωσίας. Ιδιαίτερη περίπτωση αποτελεί η Αρμενία, όπου υπάρχει χριστιανικός πληθυσμός από τον 4ο αιώνα, και έχει αναπτυχθεί μια περισσότερο «δυτικότροπη», κουλτούρα που την φέρνει πιο κοντά στην Ευρώπη, κυρίως μέσω εκπαιδευτικών και ερευνητικών προγραμμάτων, αλλά και μέσω της πολυάριθμης αρμένικης διασποράς.
Από την άλλη πλευρά της Κασπίας, στην Κεντρική Ασία, υπάρχουν μεγάλες πεδινές εκτάσεις που προσφέρονται για κτηνοτροφία και για εκτεταμένες αγροτικές μονοκαλλιέργειες, χρησιμοποιώντας τα νερά των λιμνών Αράλης και Βαϊκάλης. Η υπερεκμετάλλευση των υδάτινων πόρων κατά τα τελευταία πενήντα χρόνια, είχε ως αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των λιμνών, με πολύ σοβαρές περιβαλλοντικές συνέπειες (για την περιβαλλοντική καταστροφή στη Λίμνη Αράλη βλ. Resistencias τεύχος 3).
Το ξηρό κλίμα που επικρατεί στην Κεντρική Ασία, δυσκολεύει την παραδοσιακή γεωργία. Η έλλειψη πρόσβασης στη θάλασσα, δεν ευνούσε, για πολλούς αιώνες, την ανάπτυξη εμπορικής δραστηριότητας (με εξαίρεση τους διακομιστικούς σταθμούς στο δρόμο του μεταξιού). Γι’αυτούς τους λόγους ήταν λιγοστά τα αστικά κέντρα, ενώ, για χιλιετίες, η περιοχή κυριαρχούνταν από τους νομαδικούς λαούς της στέπας, που ήταν καλοί πολεμιστές, αλλά συνήθως συγκρούονταν μεταξύ τους, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατό να διαμορφωθεί μια ενιαία και βιώσιμη κρατική οντότητα. Η κυριαρχία των νομάδων έληξε τον 16ο αιώνα, με την εξάπλωση της τεχνολογίας της πυρίτιδας και των πυροβόλων όπλων, που επέτρεψε στους μόνιμα εγκατεστημένους πληθυσμούς να επιβληθούν.

Η περιοχή Καυκάσου-Κασπίας
Το Καζακστάν και οι γειτονικές χώρες της Κεντρικής Ασίας

Ωστόσο, η Κεντρική Ασία ήταν πάντα πεδίο διαμάχης των γειτονικών δυνάμεων για επιρροή. Για 300 χρόνια περίπου (16ος ως 18ος αιώνας), οι Κινέζοι από τα ανατολικά, οι Μογγόλοι και αργότερα οι Ρώσοι από το βορρά, οι Πέρσες και οι Οθωμανοί από το Νότο, φιλοδοξούσαν να διεισδύσουν στην περιοχή, δια μέσου του πολέμου, της διπλωματίας ή του εμπορίου.
Κατά τον 19ο αιώνα, και κυρίως μετά το ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877, η τσαρική Ρωσία ήταν σαφές ότι είχε κυριαρχήσει στον Καύκασο και είχε επιβληθεί απέναντι στην Περσία και στην Οθωμανική αυτοκρατορία. Στη διάρκεια της σοβιετικής περιόδου (1917-1989), ένα σύνολο «ανεξάρτητων» δημοκρατιών (Γεωργία, Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν) παρέμειναν στο σοβιετικό άρμα και η ΕΣΣΔ φαινόταν να ελέγχει απόλυτα την περιοχή. Η κατάσταση έγινε εξαιρετικά ρευστή και περίπλοκη με τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης, την ανάδυση ανεξάρτητων κρατών και αυτονομιστικών κινημάτων και την αναβάθμιση της οικονομικής σημασίας της περιοχής εξαιτίας του πετρελαίου.
Στην Κεντρική Ασία, από τη δεύτερη δεκαετία του 19ου αιώνα, δυο ήταν οι βασικές δυνάμεις που αναζητούσαν γεωπολιτικά ερείσματα στην περιοχή: η Ρωσία και η Βρετανία. Η Ρωσία, μέχρι το 1870, είχε προσαρτήσει όλες τις σημαντικές πόλεις της περιοχής (Τασκένδη, Σαμαρκάνδη, Μπουχάρα) και η Τσαρική αυτοκρατορία εκτείνονταν μέχρι τον ποταμό Αμπού Ντάρυα (σύνορα με Αφγανιστάν). Η Βρετανική αυτοκρατορία, που τότε έλεγχε τις Ινδίες, είδε με ανησυχία την επέκταση της Ρωσίας προς Νότο και χρησιμοποίησε το Αφγανιστάν ως ανάχωμα απέναντι στις ρωσικές φιλοδοξίες. Για πάνω από τριάντα χρόνια, το Αφγανιστάν υπήρξε θέατρο στρατιωτικών συγκρούσεων μεταξύ των δυο αυτοκρατοριών, που, όπως γίνεται συνήθως, συνοδεύονταν με πολιτικές κρίσεις και έντονο διπλωματικό παρασκήνιο. Το 1907, οι δυο πλευρές υπέγραψαν ένα σύμφωνο όπου αναγνώριζε το status quo που είχε διαμορφωθεί και άμβλυνε την ένταση στην περιοχή. Δεν έλειψαν ωστόσο οι διαμάχες μετά τη ρώσικη επανάσταση, μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπου οι δυο δυνάμεις συμμάχησαν κατά της ναζιστικής Γερμανίας. Τα μεταπολεμικά χρόνια, με την αποχώρηση της Βρετανίας από την ινδική χερσόνησο, η Σοβιετική αυτοκρατορία απέκτησε τον πλήρη έλεγχο της Κεντρικής Ασίας (μέχρι τα σύνορα με Αφγανιστάν, Πακιστάν και Κίνα), όμως από το 1990 και μετά το σκηνικό άλλαξε άρδην, με την ανεξαρτητοποίηση των πρώην σοβιετικών δημοκρατιών της περιοχής.
Στην αυγή του 21ου αιώνα, η κατάσταση στην περιοχή Καυκάσου-Κεντρικής Ασίας παραμένει εξαιρετικά ρευστή, καθώς υπάρχουν μεγαλύτερες και μικρότερες δυνάμεις που αναμιγνύονται στα πολιτικά πράγματα. Οι δυνάμεις αυτές είναι η Ρωσία, η Τουρκία, το Ιράν, η Κίνα, το Πακιστάν και οι ΗΠΑ.

Ø Η Ρωσία εξακολουθεί να έχει μια ισχυρή πολιτική, οικονομική και στρατιωτική παρουσία, τόσο στον Καύκασο όσο και στην Κεντρική Ασία. Τα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου είναι ο παράγοντας που ενεργοποιεί τη ρωσική πολιτική στην περιοχή
Ø Η Τουρκία ασκεί μια επιροή στις χώρες της περιοχής όπου υπάρχει έντονο μουσουλμανικό στοιχείο. Επί πλέον, μέσα από την Τουρκία, περνάει ο αγωγός πετρελαίου Μπακού (Κασπία)-Τσεϊχάν(Μεσόγειος), που εξυπηρετεί μέρος των ενεργειακών αναγκών του δυτικού κόσμου
Ø Το Ιράν έχει επίσης δεσμούς με πολλές χώρες της περιοχής και φιλοδοξεί να κατασκευάσει έναν πετρελαϊκό αγωγό που να συνδέει την Κασπία με τον Περσικό Κόλπο, καθώς και έναν άλλον αγωγό που να συνδέει τα πετρέλαια του Τουρκμενιστάν με την Τουρκία. Αυτά τα σχέδια έχουν μπλοκαριστεί από τις ΗΠΑ, που θέλει να απομονώσει το Ιράν από τα τεκταινόμενα στην περιοχή
Ø Η Κίνα προωθεί οικονομική συνεργασία με την Κεντρική Ασία, κυρίως στον ενεργειακό τομέα, ώστε να καλύψει τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες της σε πετρέλαιο, λόγω της ταχύρυθμης οικονομικής της ανάπτυξης. Ο Οργανισμός Συνεγασίας της Σαγκάης είναι ένα δείγμα αυτής της πολιτικής
Ø Το Πακιστάν προμηθεύεται φυσικό αέριο από την Κεντρική Ασία και υποστηρίζει την κατασκευή πετρελαιαγωγών στην περιοχή. Η σημασία του Πακιστάν έγκειται στο ότι η χώρα αυτή είναι η συντομότερη οδός από τις χώρες της Κεντρικής Ασίας προς τον Ινδικό Ωκεανό και βέβαια αυτό έχει μεγάλη σημασία για τη διακίνηση του πετρελαίου πέρα από την περιοχή παραγωγής του
Ø Τέλος οι ΗΠΑ έχουν πολιτική και στρατιωτική παρουσία στην περιοχή και αναμειγνύονται έντονα στη διαχείριση των ενεργειακών της πόρων, μέσω πετρελαϊκών εταιριών

Οι χώρες αυτές, μαζί με διάφορες πετρελαϊκές εταιρίες, εμπλέκονται στην εκμετάλλευση του πετρελαίου και του φυσικού αερίου της περιοχής.

Πολιτική, πετρέλαιο και πετρελαιαγωγοί
Η ύπαρξη πετρελαίου στην περιοχή της Κασπίας είναι γνωστή εδώ και πάνω από 2500 χρόνια. Εκεί που είναι σήμερα η πόλη Μπακού (Αζερμπαϊτζάν), στα πλαίσια της λατρείας του Ζωροάστρη γίνονταν θρησκευτικές τελετές λατρείας της φωτιάς, σε τόπους όπου ανάβλυζε πετρέλαιο ή εκλύονταν φυσικό αέριο (μήπως τελικά ο μύθος του Προμηθέα είναι ζωροαστρική επιροή;). Εμπόριο πετρελαίου πραγματοποιούνταν στις χιλιετίες που ακολούθησαν, σύμφωνα με μαρτυρίες του Μάρκο Πόλο (13ος αι. μ.χ.). Τον 17ο αιώνα, ο Μέγας Πέτρος σχεδίαζε τη μεταφορά πετρελαίου από την Κασπία στη βόρεια Ρωσία. Από τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν η Ρωσία κυριάρχησε στον Καύκασο, ξεκίνησε η εντατική εκμετάλλευση των κοιτασμάτων του Γκρόζνι (Τσετσενία) και του Μπακού.

Οι δρόμοι του πετρελαίου και του φυσικού αερίου(υπάρχοντες και προτεινόμενοι)

Η σημασία των πετρελαίων του Καυκάσου αναβαθμίστηκε από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, όταν το πετρέλαιο εκτόπισε τον άνθρακα ως καύσιμη ύλη. Στη σοβιετική περίοδο, τα πετρέλαια της περιοχής ήταν υπό πλήρη κρατικό έλεγχο και ο ρυθμός εκμετάλλευσής τους κορυφώθηκε στη δεκαετία του’30. Ο Χίτλερ, όταν εισέβαλε στη Ρωσία, ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για τον έλεγχο των πετρελαίων του Καυκάσου και επιχείρησε να προσεταιριστεί τους Τσετσένους, που δυσφορούσαν με το σοβιετικό καθεστώς. Οι Τσετσένοι πλήρωσαν ακριβά αυτόν τον εναγκαλισμό τους με τους Γερμανούς εισβολείς, καθώς ο Στάλιν, μετά τον πόλεμο, τους εκτόπισε από τη χώρα τους και τους έστειλε στην Κεντρική Ασία (επέστρεψαν το 1957, με την αποσταλινοποίηση του καθεστώτος). Στις δεκαετίες που ακολούθησαν το τέλος του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου, το ενδιαφέρον του καθεστώτος μετατοπίστηκε από τα πετρέλαια του Καυκάσου και της Κασπίας προς τους ενεργειακούς πόρους της Σιβηρίας. Ωστόσο, με κύριο κόμβο την Τσετσενία, δημιουργήθηκε δίκτυο πετρελαιαγωγών για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Σοβιετικής Ένωσης και γειτονικών χωρών.
Στις αρχές της δεκαετίας του’90, ξεκίνησε η διαδικασία απόσχισης των περιοχών του Καυκάσου και της Κεντρικής Ασίας από την, πρώην πια, Σοβιετική Ένωση. Οι ιθύνοντες στο Κρεμλίνο, φαίνεται να υποτίμησαν αρχικά τη σημασία αυτής της διαδικασίας, καθώς επί δεκαετίες είχαν στραμένο αλλού το ενδιαφέρον τους. Όταν όμως διαπίστωσαν ότι τα πετρελαϊκά κοιτάσματα της Κασπίας προσέλκυαν το ενδιαφέρον ξένων δυνάμεων και πετρελαϊκών εταιριών, ότι οι ΗΠΑ επιχειρούσαν πολιτική και στρατιωτική διείσδυση στην περιοχή, και ότι η Ρωσία κινδύνευε να χάσει τον έλεγχο της παραγωγής και μεταφοράς σημαντικών ενεργειακών πόρων, οι Ρώσοι επιχείρησαν να ανακτήσουν την κυριαρχία τους στην περιοχή. Από εκείνη τη στιγμή (δεκαετία του’90), ξεκίνησαν οι επεμβάσεις του ρώσικου στρατού και οι αιματηρές συγκρούσεις με αυτονομιστικά κινήματα, η περιγραφή και η ερμηνεία των οποίων θα μπορούσε να είναι αντικείμενο ξεχωριστού άρθρου.
Οι κυβερνώσες ελίτ των νέων ανεξάρτητων κρατών της περιοχής, οι οποίες προέρχονταν συχνά από τη νομενκλατούρα της σοβιετικής περιόδου, συχνά ενδιαφέρθηκαν για συνεργασία με τις ξένες πετρελαϊκές εταιρίες και για ανάπτυξη δεσμών με τις ΗΠΑ, αποφεύγοντας να προκαλούν μεγάλη δυσφορία στους Ρώσους γείτονές τους. Πρόκειται για μια ισορροπία σε τεντωμένο σχοινί, η μελλοντική εξέλιξη της οποίας δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί.
Κοιτάζοντας το χάρτη με τους πετρελαιαγωγούς, υπάρχοντες και προτεινόμενους, μπορούμε να σχηματίσουμε μια εικόνα για το γεωπολιτικό βάρος της Κασπίας και των γύρω περιοχών. Είναι φανερή η σημασία αυτών των πετρελαϊκών αγωγών για τις ενεργειακές ανάγκες της Ρωσίας, της Ευρώπης, της Κίνας, της Ινδίας και για την παγκόσμια οικονομία γενικότερα.
Τα πετρελαϊκά κοιτάσματα της Κασπίας υπολογίζονται σε 200 δις βαρέλια, περίπου. Για να έχουμε ένα μέτρο σύγκρισης, τα κοιτάσματα της Μέσης Ανατολής υπολογίζονται σε 700 δις βαρέλια. Αν λάβουμε υπόψη την αυξανόμενη ζήτηση για πετρέλαιο, κυρίως από πλευράς Ινδίας και Κίνας, καθώς και τη συνεχιζόμενη αστάθεια στη Μέση Ανατολή, μπορούμε να κατανοήσουμε την οικονομική και στρατηγική σημασία των ενεργειακών πόρων της Κασπίας, επομένως και την ουσία της γεωπολιτικής διαμάχης στην ευρύτερη περιοχή.

Ποσοστά συμμετοχής στην εκμετάλλευση των πετρελαίων του Αζερμπαϊτζάν
SOCAR (Αζερμπαϊτζάν)
20%
British Petroleum (Βρετανία)
17%
Amoco (ΗΠΑ)
17%
LUKoil (Ρωσία)
10%
Pennzoil (ΗΠΑ)
9%
UNOCAL (ΗΠΑ)
9%
Staatoil (Νορβηγία)
9%
McDermott (ΗΠΑ)
2%
Aramco (Βρετανία)
2%
DNKL (Σαουδική Αραβία)
2%
Turkish Petroleum (Τουρκία)
2%

Τα μεγαλύτερα κοιτάσματα υπάρχουν στο Αζερμπαϊτζάν και στο Καζακστάν. Για να έχουμε μια εικόνα της εμπλοκής των πετρελαϊκών εταιριών στην εκμετάλλευση των ενεργειακών πόρων της περιοχής, αξίζει να δούμε τον πίνακα με τα ποσοστά συμμετοχής διαφόρων φορέων στην εκμετάλλευση των πετρελαίων του Αζερμπαϊτζάν (στοιχεία 1998). Είναι φανερό ότι, ως συνολικό ποσοστό συμμετοχής, το μεγαλύτερο μερίδιο το έχουν εταιρίες βορειοαμερικάνικων συμφερόντων. Οι ΗΠΑ προωθούν επίσης μια πολιτικοστρατιωτική παρουσία στην ευρύτερη περιοχή, προωθώντας στενές σχέσεις με τη Γεωργία, υποστηρίζοντας τους Τσετσένους αυτονομιστές στο ρωσικό έδαφος και εγκαθιστώντας στρατιωτική βάση στην Κιργισία, σε μικρή μάλιστα απόσταση από ρωσική στρατιωτική βάση.
Η μεταφορά του πετρελαίου είναι επίσης αντικείμενο ενδιαφέροντος εταιριών και κυβερνήσεων. Μερικοί από τους σπουδαιότερους πετρελαϊκούς αγωγούς είναι οι παρακάτω:

· Ο αγωγός Τενγκίζ (Καζακστάν) – Νοβοροσίσκ (Ρωσία). Από το λιμάνι του Νοβοροσίσκ, η Ρωσία μεταφέρει πετρέλαιο προς τη Μεσόγειο
· Ο αγωγός Μπακού (Αζερμπαϊτζάν)-Τσεϊχάν (Τουρκία). Στην κατασκευή του αγωγού αυτού συμμετείχε ένα κονσόρτσιουμ εταιριών με επικεφαλής την British Petroleum (με 30% συμμετοχή) και πολλές άλλες εταιρίες από Αζερμπαϊτζάν, ΗΠΑ, Νορβηγία, Τουρκία, Ιταλία και Ιαπωνία
· Ο αγωγός Μπακού-Νοβοροσίσκ, ένας κλάδος του οποίου περνάει από την πολύπαθη Τσετσενία
· Ο αγωγός Ατιράου (Καζακστάν)-Σαμάρα (Ρωσία), που συνδέει τα πετρέλαια του Καζακστάν με το ρωσικό δίκτυο μεταφοράς
· Ο αγωγός Ακτιουμπίνσκ (Καζακστάν)-Ξινκιάνγκ (Κίνα), μέσω του οποίου εφοδιάζεται με πετρέλαιο η ταχύτατα αναπτυσσόμενη κινέζικη οικονομία

Τα κριτήρια που πρυτανεύουν για την κατασκευή αγωγού που να ακολουθεί μια συγκεκριμένη διαδρομή είναι βέβαια οικονομικά (ελάχιστο κόστος, μέγιστη αποδοτικότητα), αλλά και γεωπολιτικά. Οι ΗΠΑ, για παράδειγμα, επιθυμούν να μην έχει η Ρωσία τον πρώτο λόγο στη μεταφορά του πετρελαίου της Κασπίας και γι’αυτό έχουν υποστηρίξει την κατασκευή αγωγών που να περνούν από φιλικές προς τις ΗΠΑ χώρες. Με αυτό το κριτήριο κατασκευάστηκε ο αγωγός Μπακού-Τσεϊχάν μέσω Γεωργίας, ώστε να περιοριστεί η ρώσικη παρουσία στη μεταφορά των πετρελαίων του Αζερμπαϊτζάν. Ενώ μάλιστα θα μπορούσε ο αγωγός αυτός να περάσει από την Αρμενία, και όχι από τη Γεωργία, η πρώτη αποκλείστηκε διότι αφενός η Γεωργία έχει στενές σχέσεις με τις ΗΠΑ και αφετέρου γιατί ο δρόμος μέσω Αρμενίας θα περνούσε και από το ασταθές Ναγκόρνο Καραμπάχ, που βρίσκεται μέσα στο Αζερμπαϊτζάν αλλά αρμένικος πληθυσμός του διεκδικεί ανεξαρτησία και υποστηρίζεται από την Αρμενία.
Καθώς υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τα πετρέλαια της Κασπίας και της Κεντρικής Ασίας από πολλές πλευρές, υπάρχουν διάφορα σενάρια για την κατασκευή νέων αγωγών, η υλοποίηση των οποίων θα εξαρτηθεί από το ποιός έχει το πάνω χέρι.

Μια σύντομη αναφορά στην πολιτική κατάσταση των χωρών της περιοχής
Όλες οι χώρες της περιοχής απέκτησαν την ανεξαρτησία τους το 1991. Στην περίοδο που ακολούθησε, είχαν να αντιμετωπίσουν σοβαρές οικονομικές δυσκολίες, πολιτικές κρίσεις και ένοπλες συγκρούσεις με αυτονομιστικά κινήματα.
Ξεκινώντας από το Νότιο Καύκασο, συναντούμε, στα σύνορα με την Τουρκία, την Αρμενία, που είναι μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και στο έδαφός της υπάρχει Ρωσική στρατιωτική βάση. Έχει διπλωματικές διαφορές με το γειτονικό Αζερμπαϊτζάν, εξ αιτίας του αυτονομιστικού κινήματος του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Εξαρτάται ενεργειακά από τη Ρωσία, καθώς εισάγει ρωσικό φυσικό αέριο, μέσω Γεωργίας. Η χώρα, λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης, αντιμετωπίζει έντονο μεταναστευτικό πρόβλημα και ο πληθυσμός της έχει μειωθεί κατά 25% από το 1991.
Το Αζερμπαϊτζάν είναι πετρελαιοπαραγωγός χώρα, ωστόσο εισάγει φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Είναι και αυτό μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, όμως αιωρούνται πολλές καταγγελίες για διαφθορά, για νοθεία σε εκλογές, για λογοκρισία των μέσων ενημέρωσης και για βιαιότητες κατά δημοσιογράφων. Από την ανεξαρτησία της χώρας ως το 2003, πρόεδρος ήταν ο Χαϊντάρ Αλίεφ, πρώην κομματικό στέλεχος του σοβιετικού καθεστώτος. Μετά το θάνατό του, την προεδρία ανέλαβε ο γιος του Ιλχάμ Αλίεφ, προς δόξαν της δημοκρατίας, της διαφάνειας και της αξιοκρατίας.
Η Γεωργία, στα βόρεια της Αρμενίας, έχει στενές σχέσεις με τις ΗΠΑ και λαμβάνει από αυτές στρατιωτική βοήθεια. Φιλοδοξεί επίσης να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ και στην ΕΕ. Μέχρι πρόσφατα εισήγαγε φυσικό αέριο από τη Μόσχα και στη συνέχεια από το Αζερμπαϊτζάν. Στο έδαφος της χώρας υπάρχουν δυο ρωσικές στρατιωτικές βάσεις, που προβλέπεται να απομακρυνθούν το 2008. Οι σχέσεις με τη Ρωσία είναι τεταμένες, εξ αιτίας των αποσχιστικών κινημάτων της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας, που υποστηρίζονται από τη Ρωσία.
Αλλά και η Ρωσία, που συνορεύει με τη Γεωργία, έχει να αντιμετωπίσει το αποσχιστικό κίνημα της Τσετσενίας, η οποία απολαμβάνει ένα βαθμό αυτονομίας, χωρίς να είναι πλήρως ανεξάρτητη από τη Μόσχα. Οι τελευταίες εκλογές του Νοεμβρίου του 2005 ανέδειξαν μια φιλορωσική κυβέρνηση, όμως υπάρχουν πολλές ενστάσεις για τη διαφάνεια της εκλογικής διαδικασίας. Υπάρχουν επίσης καταγγελίες για τρομοκράτηση και δίωξη δημοσιογράφων που επιχείρησαν να καλύψουν τα τεκταινόμενα στη χώρα, χωρίς να υιοθετούν την επίσημη κυβερνητική γραμμή. Προβλήματα τρομοκρατίας αντιμετώπισε πρόσφατα και η Βόρεια Οσετία, που είναι επίσης τμήμα της Ρωσικής Ομοσπονδίας, με τα δραματικά γεγονότα σε σχολείο της πόλης Μπεσλάν (Σεπτέμβριος 2004), για τα οποία ακόμα δεν έχει διευκρινιστεί ποιοί είναι οι υπαίτιοι.
Το Καζακστάν καλύπτει μέρος της ανατολικής ακτογραμμής της Κασπίας Θάλασσας και είναι η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα της Κεντρικής Ασίας. Είναι πετρελαιοπαραγωγός χώρα, προσελκύει ξένες επενδύσεις και γνωρίζει μια ταχύρυθμη οικονομική ανάπτυξη. Ωστόσο υπάρχει μεγάλη φτώχεια, ανεργία και πληθωρισμός. Υπάρχουν πολλές καταγγελίες για διαφθορά των κυβερνώντων, για νοθεία στις εκλογές, για καταστολή κατά της αντιπολίτευσης και για τρομοκρατία κατά δημοσιογράφων. Πρόεδρος είναι ο Νουρσουλτάν Αμπις Ουλι Ναζαρμπάγεφ, που «εκλέγεται» συνεχώς από το 1991.
Νοτίως του Καζακστάν βρίσκεται το Τουρκμενιστάν, που επίσης βρέχεται από την Κασπία Θάλασσα και διαθέτει κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου, τα οποία όμως δε μπορεί να τα αξιοποιήσει πλήρως, καθώς δεν έχει κατοχυρώσει νόμιμα δικαιώματα στην εκμετάλλευση του πλούτου της Κασπίας. Ακολουθεί μια πολιτική ουδετερότητας και απομόνωσης και δεν ενθαρρύνει ξένες επενδύσεις. Υπάρχει μεγάλη φτώχεια, το καθεστώς είναι μονοκομματικό και δεν υπάρχουν ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης.
Μεταξύ Καζακστάν και Τουρκμενιστάν βρίσκεται το Ουζμπεκιστάν, που επίσης έχει μονοκομματικό καθεστώς, χωρίς αντιπολίτευση. Το κράτος ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης και υπάρχουν καταγγελίες για συστηματικά βασανιστήρια. Το Ουζμπεκιστάν απασχόλησε την επικαιρότητα τον Μάϊο του 2005, όταν η κυβέρνηση προέβη σε αιματηρή καταστολή κινήματος διαμαρτυρίας, με εκατοντάδες νεκρούς. Στην εξωτερική του πολιτική, το καθεστώς επιχειρεί να ισορροπήσει τις σχέσεις του με τις δυο μεγάλες δυνάμεις της περιοχής, παραχωρώντας στις ΗΠΑ έδαφος για στρατιωτική βάση και αναπτύσσοντας, παράλληλα, διπλωματικές σχέσεις και στρατιωτική συνεργασία με τη Ρωσία.
Τέλος, στα σύνορα με την Κίνα, βρίσκονται το Κιργιστάν και το Τατζικιστάν.
Το Κιργιστάν βρίσκεται σε πολύ κακή οικονομική κατάσταση και υποχρεώνεται σε αθρώες εισαγωγές αγαθών, καθότι δεν είναι σε θέση να αξιοποιήσει το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που διαθέτει. Ένα άλλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι η ένταση μεταξύ των κοινοτήτων των Κιργισίων και Ουζμπέκων, με αντικείμενο την πρόσβαση σε γη και σε κατοικίες. Έχει επίσης μεθοριακές διαφορές με το Ουζμπεκιστάν. Η χώρα προσπαθεί να ισορροπήσει τις σχέσεις της με Ρωσία και ΗΠΑ και φιλοξενεί στρατιωτικές βάσεις των δυο αυτών μεγάλων δυνάμεων. Παρά το ότι το καθεστώς είναι περισσότερο δημοκρατικό σε σχέση με αυτό του γειτονικού Ουζμπεκιστάν, τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει καταγγελίες για φίμωση του τύπου.
Το Τατζικιστάν υπέφερε από εμφύλιο πόλεμο κατά τα πρώτα χρόνια της ανεξαρτησίας του (1991-1997), που έλαβε χώρα μεταξύ της φιλορωσικής κυβέρνησης και της ισλαμικής αντιπολίτευσης. Οι νεκροί υπολογίζονται στους 50.000. Υπάρχουν καταγγελίες για καθεστωτικές πιέσεις κατά της ελευθερίας του τύπου. Η χώρα έχει στενές σχέσεις με τη Ρωσία και φιλοξενεί ρωσική στρατιωτική βάση στο έδαφός της.

Πηγές
Arshakian, G., 2006: South-Caucasian Security Guarantee. 1760 Meters in Favor of Stability. In http://www.newneighbors.am
Goldman, M. I., 1995: Petroleum, Pipelines and Paranoia in the Caucasus. In www. amina.com
http://globalguerrillas.typepad.com/globalguerrillas/2004/07/long_term_gg_ta.html
Khalil el-saghir, 1998: Caspian Sea Region. The Checkerboard of Oil and Minefields. University of Michigan-Dearborn.
Wikipedia. Υπερκείμενα: Central Asia, The Great Game, Caspian Sea
www.bbc.co.uk.
Ι. Μπ., 2006: Λίμνη Αράλη: μια φορά κι’έναν καιρό ήταν εδώ μια θάλασσα. Resistencias, τεύχος 3, σελ. 30-31.