Σε φιάσκο εξελίσσεται η σύνοδος για τη βιώσιμη ανάπτυξη στο
Ρίο ντε Τζανέιρο, γνωστή και ως Ρίο + 20 μιας και πραγματοποιείται 20 χρόνια
μετά την ιστορική σύνοδο στην ίδια πόλη που είχε θέση κάποια θεμέλια και είχε
αφήσει κάποιες ελπίδες. Τα πυρά όλου του φάσματος των ΜΚΟ και των ακτιβιστών,
συγκεντρώνει η σύνοδος που βρίσκεται στην τελική της φάση. Καταρχήν
μποϋκοταρίστηκε από σημαντικούς ηγέτες του ανεπτυγμένου κόσμου, που προτίμησαν
τη σύνοδο G20.
Σε ότι αφορά το κείμενο που προορίζεται να υπογραφεί, η GreenPeace επισημαίνει:
- Για τους Ωκεανούς:
Η νέα παράγραφος, προϊόν συμβιβασμού, αποτυγχάνει να αναγνωρίσει το κατεπείγον
της κρίσης των ωκεανών, καθυστερώντας οποιαδήποτε απόφαση για πιθανή δράση για
μετά το 2014. Ακόμα και τότε δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα διαπραγματευτούν μια
νέα συμφωνία που θα αντιστρέψει το ρεύμα εκμετάλλευσης των ανοιχτών θαλασσών.
- Για τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης: Εδώ και ενάμιση χρόνο
οι κυβερνήσεις κατάφεραν να συμφωνήσουν ότι ίσως θα ήταν καλή ιδέα να εισαχθούν
στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης, που θα ήταν οικουμενικοί αλλά όχι νομικά
δεσμευτικοί. Αυτό είναι όλο κι όλο που κατάφεραν να συμφωνήσουν. Δεν κατάφεραν
καν να σημειώσουν πρόοδο στο να συμφωνήσουν θέματα για τους Στόχους. Όλο κι όλο
αυτό που παρήγαγαν ήταν μια ακατάλληλη και περίπλοκη διαδικασία για περαιτέρω
συζητήσεις.
- Σε ότι αφορά τα χρήματα και τα μέσα εφαρμογής: δεν
υπάρχουν λεφτά, παρά μόνο μια αόριστη υπόσχεση για μια διαδικασία που θα
εκτιμήσει τις ανεκπλήρωτες υποσχέσεις των αναπτυγμένων χωρών να παράσχουν
οικονομική στήριξη στις φτωχότερες.
- Για το Διεθνές Πλαίσιο Βιώσιμης Ανάπτυξης: Το κείμενο
αποτυγχάνει να δημιουργήσει τους αναγκαίους θεσμούς για να παράσχουν βιώσιμη
ανάπτυξη. Οι κυβερνήσεις απέτυχαν να κάνουν το UNEP, το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των
Ηνωμένων Εθνών μια ολοκληρωμένη υπηρεσία παρά την ισχυρή στήριξη της Ε.Ε. και
της Αφρικής. Υπάρχει μια πολιτική στήριξη για κάποια περισσότερα χρήματα και
ισχύ στο UNEP, αλλά το
περιβάλλον δεν έχει την παγκόσμια φωνή που χρειάζεται.
Υπάρχει μια δέσμευση για να αντικατασταθεί τελικά η
«ξεδοντιασμένη» Επιτροπή Βιώσιμης Ανάπτυξης, αλλά αντί να δημιουργηθεί ένα νέο
σώμα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Ρίο, ξεκινά μια διαδικασία που το πιο πιθανό
είναι να καταλήξει σε άλλο ένα φόρουμ συζήτησης.
- Για
την Πράσινη Οικονομία: το συγκεκριμένο τμήμα στερείται νοήματος. Υπογραμμίζει
μόνο πολύ αδρές αρχές. Οι χώρες είναι ελεύθερες να ορίσουν από μόνες τους τι
είναι πράσινο και τι δεν είναι, και είναι ελεύθερες να μην κάνουν τίποτα. Ακόμα
και ο μηχανισμός ανάπτυξης ικανοτήτων για μια πράσινη οικονομία που είχε
προτείνει η Ε.Ε. απαλείφθηκε. Η συμφωνία Ατζέντα 21 πριν από 20 χρόνια είχε
περισσότερα στοιχεία πράσινης οικονομίας από αυτήν εδώ. Σε ότι αφορά την
κοστολόγηση της ρύπανσης και άλλα ζητήματα, έχουμε πάει προς τα πίσω. Δεν
υπάρχει πράσινη οικονομία, μόνο πράσινο ξέπλυμα.
- Για
τα δάση: Το κείμενο για τα δάση χαρακτηρίζεται από την GreenPeace ως
συντριπτικό όνειδος. Απλά δεν υπάρχει τίποτα.
- Για
την Ενέργεια: Δεν υπάρχουν νέοι στόχοι για ανανεώσιμη ενέργεια και στη «Χρονιά
για την Βιώσιμη Ενέργεια για όλους», αυτή η σύνοδος δεν προσφέρει τίποτα σε 1,4
δισεκατομμύρια κατοίκους χωρίς πρόσβαση στην ενέργεια, των οποίων οι ανάγκες θα
μπορούσαν και πρέπει να ικανοποιηθούν με ανανεώσιμη ενέργεια.
- Για
τις επιδοτήσεις για ορυκτά καύσιμα: Δεν υπάρχει δέσμευση για κατάργηση των
επιδοτήσεων για ορυκτά καύσιμα σε αυτό το κείμενο. Οι κυβερνήσεις πάλεψαν
σκληρά για ένα κείμενο το οποίο για τον κόσμο και τον πλανήτη είναι απλά άνευ
νοήματος. Είναι ένα από τα πιο ξεκάθαρα παραδείγματα ότι οι κυβερνήσεις ακούνε
αυτούς που μολύνουν και όχι το λαό.
Γενικά η γλώσσα της GreenPeace είναι ιδιαίτερα σκληρή. Ο
Κούμι Ναϊντο, εκτελεστικός διευθυντής της GreenPeace, ανάμεσα σε άλλα δήλωσε:
«Αυτό δεν είναι τα θεμέλια για να αναπτυχθούν οι οικονομίες
ή να βγει ο κόσμος από τη φτώχεια, είναι η τελευταία επιθυμία και η διαθήκη ενώ
καταστροφικού μοντέλου ανάπτυξης του 20ου αιώνα.»
Αλλά και οι οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, από τη δική
τους σκοπιά αντιδρούν στο κείμενο που προορίζεται να υπογραφεί. Ο Σάβιο
Καρβάλιο, διευθυντής του προγράμματος «Απαιτούμε Αξιοπρέπεια» της Διεθνούς
Αμνηστίας, γράφει χαρακτηριστικά από το Ρίο: «Κατά τη διάρκεια των
διαπραγματεύσεων τις τελευταίες μέρες είδαμε διάφορα κράτη μέλη να συμμετέχουν
σε επικίνδυνα πισωγυρίσματα όταν πρόκειται για ανθρώπινα δικαιώματα.» Και
αναφερόμενος στον τίτλο της συνόδου «Το μέλλον που θέλουμε» επισημαίνει: «Θέλουμε
ένα μέλλον που δεν θα αναγνωρίζει τα σεξουαλικά και αναπαραγωγικά δικαιώματα
των γυναικών ως ανθρώπινα δικαιώματα; Θέλουμε ένα μέλλον όπου τα ανθρώπινα
δικαιώματα θα έχουν πάρει διαζύγιο από τη βιώσιμη ανάπτυξη; Θέλουμε ένα μέλλον
όπου οι εταιρίες δεν θα είναι υπόλογες για τις ενέργειές τους μέσα και έξω από
τα εθνικά σύνορα; Θέλουμε ένα μέλλον όπου οι νομικά δεσμευτικές υποχρεώσεις για
τα ανθρώπινα δικαιώματα, που είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως, θυσιάζονται σε ένα
πνεύμα συμβιβασμού;»
Οι ακτιβιστές έχουν προχωρήσει σε πολλών ειδών
κινητοποιήσεις μεταξύ άλλων και μέσω διαδικτύου. Οι οργανώσεις Avaaz, Φίλοι της Γης και 350.org παρέδωσαν
στην πρωθυπουργική κατοικία στο νούμερο 10 της Ντάουνιγκ Στριτ στο Λονδίνο,
πάνω από 750.000 υπογραφές που καλούν σε τερματισμό των επιδοτήσεων για ορυκτά
καύσιμα. Το Avaaz έκανε νέο κάλεσμα για συλλογή υπογραφών στο διαδίκτυο προς
την πρόεδρο της Βραζιλία Ντίλμα Ρούσεφ, να σώσει τη σύνοδο, να θέσει ως πρώτο
θέμα τις επιδοτήσεις ορυκτών καυσίμων σώζοντας ταυτόχρονα ένα τρισεκατομμύριο
δολάρια που δαπανώνται γι’ αυτές.
