Τι προηγήθηκε
Πώς όμως φτάσαμε σε αυτό το σημείο; Στην ουσία η αποχώρηση είχε προαναγγελθεί και θα πρέπει να ειδωθεί στο γενικότερο πλαίσιο της κατάστασης στη χώρα τους τελευταίους μήνες. Η μεταβατική κυβέρνηση συνασπισμού δεν άλλαξε σε τίποτα την κατάσταση εξαθλίωσης της συντριπτικής πλειονότητας του πληθυσμού. Ούτε φάνηκαν να ικανοποιούνται τα αιτήματα των διαφορετικών εθνικών μειονοτήτων. Αποκορύφωμα των εντάσεων η σφαγή 27 Μαοϊκών τον Μάρτιο στο χωριό Γκαούρ της επαρχίας Τεράι (όπου ζει περίπου ο μισός πληθυσμός, διαφόρων εθνοτήτων) από τον όχλο μελών της εθνότητας Μαντές που θεωρούν ότι προδόθηκαν οι υποσχέσεις σχετικά με την αυτονομία τους, αλλά και την εκπροσώπησή τους σε κεντρικό επίπεδο. Σύμφωνα με πηγές των Μαοϊκών, αυτές οι εθνοτικές ταραχές υποστηρίζονται από τις κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Ινδίας.
Εξάλλου, οι Μαοϊκοί διαμαρτύρονται ότι ενώ εκείνοι τήρησαν τη συμφωνία, έθεσαν τα όπλα τους υπό την επίβλεψη του ΟΗΕ και συγκέντρωσαν τους μαχητές τους σε ειδικά στρατόπεδα, η άλλη πλευρά (κόμματα, κοινοβούλιο, κρατικοί φορείς και στρατός) δεν έκανε και πολλά από τα προβλεπόμενα, όπως για παράδειγμα να παράσχει σίτιση, στέγαση και πόρους για τους στρατοπεδευμένους μαοϊκούς μαχητές. Ούτε προχώρησε η διαδικασία απονομής δικαιοσύνης για τις σφαγές του δικτατορικού βασιλικού καθεστώτος κατά τη λαϊκή εξέγερση του Απριλίου του 2006 – για τις οποίες από πολλούς θεωρείται υπεύθυνος ο σημερινός αρχηγός του στρατού. Και κυρίως δεν προχώρησαν οι έρευνες για τους «εξαφανισμένους» του δεκαετούς εμφυλίου.
Για αυτό το συγκεκριμένο θέμα η ΔΑ σε ανακοίνωση της[1] με αφορμή την επέτειο ενός χρόνου από τις συμφωνίες ειρήνευσης, κατηγορεί το στρατό για περίπου 900 εξαφανίσεις αλλά και τους Μαοϊκούς αντάρτες για κάπου 200 (επικαλούμενη άρθρο του BBC). Στις συμφωνίες προβλεπόταν ότι μέσα σε 60 μέρες θα δίνονταν στη δημοσιότητα τα ονόματα όλων των εξαφανισμένων και όσων είχαν σκοτωθεί στον εμφύλιο και θα πληροφορούνταν οι οικογένειές τους τι τους είχε συμβεί, κάτι που σε μεγάλο βαθμό δεν έχει γίνει.
Σ’ αυτό το κλίμα έγινε στην πρωτεύουσα η 5η Διευρυμένη Συνάντηση της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΝ (Μ) στις αρχές Αυγούστου με τη συμμετοχή 2174 μελών του κόμματος. Εκεί επαναβεβαιώθηκε η άποψη ότι η πολυκομματική μεταβατική δημοκρατία δεν είναι ούτε μια αστική κοινοβουλευτική δημοκρατία ούτε ένα καθεστώς «νέας δημοκρατίας». Σε αυτά τα πλαίσια και για να διαφυλάξει τα επιτεύγματα του δεκαετούς λαϊκού πολέμου, το κόμμα συμμετείχε ώστε να κατοχυρώσει θεσμικά, μέσω μιας Συντακτικής Συνέλευσης, ένα δημοκρατικό καθεστώς νέου τύπου, αλλά πλέον καταλήγει ότι τα κυριότερα κοινοβουλευτικά κόμματα, κόντρα στο πνεύμα των συμφωνιών, κατέστρεψαν τις βάσεις ενότητας με τους Μαοϊκούς και χειρίστηκαν το κράτος ως φεουδαρχικό, γραφειοκρατικό και της κομπραδόρικης αστικής τάξης. Γι’ αυτό και το ΚΚΝ (Μ) προειδοποίησε ότι δεν θα είχε καμία άλλη εναλλακτική από το να προωθήσει το κίνημα και να αποχωρήσει από την κυβέρνηση εάν δε δίνονταν εγγυήσεις ότι η μεταβατική κυβέρνηση θα συνέχιζε να λειτουργεί σύμφωνα με το πνεύμα των συμφωνιών, βάζοντας τέρμα στη φεουδαρχική τρομοκρατία και συνωμοσία, ανακηρύττοντας τη δημοκρατία (κατάργηση βασιλείας), αναλαμβάνοντας δράση ενάντια στους αυτουργούς της σφαγής στην περιοχή των Μαντές, γνωστοποιώντας πού βρίσκονται οι εξαφανισμένοι, δίνοντας βοήθεια χωρίς διακρίσεις στις οικογένειες των μαρτύρων, προωθώντας τη διαδικασία επιστημονικής αγροτικής μεταρρύθμισης σύμφωνα με το πνεύμα του μεταβατικού συντάγματος, λαμβάνοντας αποτελεσματικά μέτρα για να σταματήσουν οι φόνοι, οι συνωμοσίες και η τρομοκρατία εναντίον του ΚΚΝ (Μ) και αντιμετωπίζοντας με σεβασμό τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό.
Οι κινητοποιήσεις
Παρά την αποχώρηση απ’ την κυβέρνηση οι Μαοϊκοί δεν σταμάτησαν να διαπραγματεύονται αλλά παράλληλα άρχισαν να ασκούν πιέσεις με διάφορους τρόπους διαμαρτυρίας, ακόμα και με παρελάσεις 5.000 αντρών και γυναικών της 3ης Μεραρχίας του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού σε 6 πόλεις[2]. Παράλληλα, έγιναν δυναμικές κινητοποιήσεις τόσο του συνδικάτου εργαζομένων στις μεταφορές[3] όσο και των δημοσιογράφων στις εφημερίδες Kantipur Daily και Kathmandu Post με οικονομικά κυρίως αιτήματα. Η εταιρία Kantipur Publications, στην οποία ανήκουν οι δύο εφημερίδες, κατηγόρησε τους Μαοϊκούς ότι βρίσκονταν πίσω από τις κινητοποιήσεις και ότι εμποδίζουν την ελευθερία του τύπου[4]. Αποκορύφωμα των κινητοποιήσεων ήταν το κάλεσμα σε γενική απεργία.
Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν να συμφωνήσουν όλα τα κόμματα σε μια ακόμη αναβολή, αυτή τη φορά έπ’ αόριστον, των εκλογών για Συντακτική Συνέλευση, που αρχικά είχαν προγραμματιστεί για τον Ιούνιο και κατόπιν για τις 22 Νοεμβρίου. Στη συνέχεια οι Μαοϊκοί συνέχισαν τις μαζικές κινητοποιήσεις τους, πιέζοντας τελικά και το ΚΚΝ (Ενωμένο Μαρξιστικό-Λενινιστικό) να περάσουν μαζί στη βουλή απόφαση (με απλή πλειοψηφία) με την οποία καλούν την κυβέρνηση να ικανοποιήσει τα 2 βασικά αιτήματα για άμεση κατάργηση της μοναρχίας και αναλογικό εκλογικό σύστημα. Όμως το κόμμα του Κογκρέσου του Νεπάλ αρνείται δηλώνοντας ότι ναι μεν συμφωνεί με κατάργηση της μοναρχίας αλλά ότι, σύμφωνα με το υπάρχον Σύνταγμα, αυτή μπορεί να γίνει μόνο από τη Συντακτική Συνέλευση. Εκτός αν αναθεωρηθεί το Σύνταγμα, κάτι που όμως απαιτεί πλειοψηφία 2/3 την οποία δεν έχουν τα κομμουνιστικά κόμματα στη Βουλή.
Η δολοφονία του δημοσιογράφου και άλλες κατηγορίες κατά των Μαοϊκών
Στις 5/10 απήχθη και δολοφονήθηκε ο δημοσιογράφος Birendra Kumar Sah. Αμέσως ξεσηκώθηκε κύμα διαμαρτυριών, ακόμα και με διαδηλώσεις δημοσιογράφων εναντίον των Μαοϊκών, οι οποίοι τελικά ένα μήνα μετά και έπειτα από δική τους έρευνα, ανακοίνωσαν ότι, όπως όλα δείχνουν, πράγματι τρία μέλη τους σκότωσαν τον δημοσιογράφο. Αλλά δήλωσαν ότι σε καμιά περίπτωση δεν επρόκειτο για πολιτική του κόμματος και ότι οι υπεύθυνοι, οι οποίοι ήδη διαγράφτηκαν, αλλά παραμένουν ελεύθεροι, θα τιμωρηθούν.
Στο μεταξύ, δίκτυο οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγόρησε τους Μαοϊκούς και για την απαγωγή του δημοσιογράφου Prakash Singh Thakuri, αγνοούμενου από τις 5/7. Οι Μαοϊκοί αρνούνται τις κατηγορίες ενώ δηλώνουν ότι δεν είναι μέλος τους, ύποπτος που αρχικά συνελήφθη και αργότερα αφέθηκε ελεύθερος, αφού δήλωσε ότι απλώς υπέδειξε το σπίτι του δημοσιογράφου σε μέλη της νεολαίας των Μαοϊκών. Πάντως την ευθύνη για την απαγωγή είχε αναλάβει η άγνωστη οργάνωση Εθνικός Δημοκρατικός Στρατός, δηλώνοντας ότι τον έχει εκτελέσει επειδή ήταν βασιλικός[5].
Εξάλλου, μέλη της Λίγκας Νέων Κομμουνιστών, της νεολαίας των Μαοϊκών, κατηγορούνται ότι στις 18/11 απήγαγαν και βασάνισαν για 14 ώρες τον διευθυντή ενός ιατρικού κολεγίου και 4 συναδέλφους του. Σύμφωνα με δημοσίευμα οι ηγέτες των Μαοϊκών φέρονται να δήλωσαν και πάλι ότι τυχόν ένοχοι θα τιμωρηθούν[6].
Το κόμμα του Κογκρέσου του Νεπάλ με τη σειρά του κατηγορεί τους Μαοϊκούς για την απαγωγή στελέχους αγροτικής οργάνωσης[7].
Παράλληλα, η υπηρεσία ανθρωπίνων δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών κάλεσε τους Μαοϊκούς να απελευθερώσουν όλα τα παιδιά από τα στρατόπεδά τους και να μην εξαναγκάζουν άλλα που έχουν φύγει να επιστρέψουν. Ο ΟΗΕ υποστηρίζει ότι παρατηρητές του που από τον Ιούνιο άρχισαν να δουλεύουν στα στρατόπεδα των Μαοϊκών ανταρτών βρήκαν «σημαντικό» αριθμό παιδιών και νεοσύλλεκτων, κάτι που απαγορεύεται από τις ειρηνευτικές συμφωνίες. Ο Dev Gurung, ηγετικό στέλεχος των Μαοϊκών, δήλωσε ότι κανείς δεν εξαναγκάστηκε να γυρίσει στα στρατόπεδα, αλλά ότι παιδιά έχουν γεννηθεί από ζευγάρια ανταρτών και ζουν με τους γονείς τους, κυκλοφορώντας ελεύθερα μέσα κι έξω από τα στρατόπεδα[8].
Οι τελευταίες εξελίξεις
Αν και οι φήμες περί στρατιωτικού πραξικοπήματος διαψεύστηκαν κατηγορηματικά τον Οκτώβριο από τον αρχηγό του στρατού, κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος για το τι θα συμβεί τις αμέσως επόμενες ημέρες. Από τη μια η ηγεσία των Μαοϊκών δεν φαίνεται ικανή να ελέγξει τα μέλη της και από την άλλη η κρατική καταστολή συνεχίζεται: 25 μέλη της Λίγκας Νέων Κομμουνιστών συνελήφθησαν κατηγορούμενα για εμπρησμό λεωφορείου στα πλαίσια κινητοποιήσεων για απόδοση δικαιοσύνης για τη σφαγή στο Γκαούρ[9]. Οι Μαοϊκοί αυξάνουν τις πιέσεις ανασυστήνοντας τα «λαϊκά δικαστήρια» και απειλώντας με σχηματισμό παράλληλης κυβέρνησης[10].
Από την άλλη ο πρωθυπουργός Κοϊράλα, του κόμματος του Κογκρέσου του Νεπάλ τηρεί άκρως αδιάλλακτη στάση απορρίπτοντας απανωτές προτάσεις, όπως αυτή για συνένωση του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού με τον Εθνικό[11], ή εκείνη για ανασχηματισμό της κυβέρνησης, τα κυριότερα υπουργεία της οποίας κατέχει[12].
Ίσως την κατάσταση περιγράφει καλύτερα ο Lekhanath Neupane, Πρόεδρος της Παννεπαλέζικης Εθνικής Ανεξάρτητης Σπουδαστικής Ένωσης (Επαναστατικής) (ANNISUR): «Η κατάσταση είναι ίδια με την επανάσταση του Απρίλη στη Σοβιετική Ένωση. […] Τώρα βρισκόμαστε σε ειρηνευτική διαδικασία, αλλά δεν θεωρούμε ότι θα κερδίσουμε τα δίκια μας με αυτή τη διαδικασία. Πρέπει να προετοιμάσουμε μια νέα επανάσταση. Πράγμα που σημαίνει ότι η εξέγερση του Απρίλη θα συνεχιστεί με την Οκτωβριανή Επανάσταση»[13].
Γ.Κ.
[1] AI public statement
[2] Εφημερίδα Αριστερά 21/9/2007
[4] www.indy.gr 1/10/2007
[5]
[6] Indian Express
[7]
[8] Reuters
[9]
[10] Press Trust of
[11] Press Trust of
[12]
[13] Προλεταριακή Σημαία 1/12/2007
